“Us”, yapımcılığını Academy ödüllü “Get Out” (2017) ve “BlacKkKlansman” (2018) isimli filmlerde olduğu gibi Jason Blum ve Sean McKittrick ile birlikte üstlenen Jordan Peele’in senaryosunu da yazarak yönettiği psikolojik bir gerilim filmi…
Prömiyeri, 8 Mart 2019’da South by Southwest (SXSW) festivalinde yapılan ve 22 Mart 2019 tarihinde Amerika’da vizyona giren filmin:
6.9/10 (221.791 oy) ve 3.3/5 (13.285 oy) olan IMDB ve Rotten Tomatoes izleyici puanı ortalamalarıyla 7.9/10 (538 yorum) ve 81/100 (56 yorum) olan Rotten Tomatoes ve “Mutlaka İzlenmeli” etiketine de sahip olan Metacritic yorum ortalamaları, “korku – gerilim” kategorisindeki bir film için yeterince iyi…
Yine de isterseniz, 20 milyon dolarlık bir bütçeyle çekilen ve şu ana kadar da 255 milyon dolarlık bir gişe rakamına ulaşmış olan bu filmi, her zamanki gibi önceliği oyuncu kadrosuna vermek suretiyle bir de biz inceleyerek yorumlayalım…
Ancak, artık neredeyse yorumlarımızda geleneksel bir özellik halini aldığı üzere ayrıntılı incelemeye geçmeden önce filme ilişkin ilk tespitimizi, sonrasında da naçizane ilk önerimizi paylaşalım istiyoruz…
Bu bağlamda da işe; karşımızdakinin, korku – gerilim sinemasının, insanları psikolojik baskı ve terör ile sindirerek korkutmanın yanı sıra pek çok siyasi mesaj da içeren, “düalist” yapıdaki nadir eserlerinden biri olduğunu söyleyerek başlayabiliriz…
Farkındayız, özellikle de bu “düalist” yapı ve siyasi mesaj tespiti sonrasında, pek çok kişinin:
“Ne alaka?”
“Nereden çıktı şimdi bu?” dediğinin…
O halde gelin konuyu biraz daha açalım ve ilk önce de filmin adını ele alalım…
“Us” …
Sözlük karşılığı, zamir olarak “biz” dir…
Ve cümle içinde çoğunlukla, yerine göre “bizi” yahut “bize” olarak da kullanılır…
Ama o, aynı zamanda United States’in yani Birleşik Devletlerin kısaltmasıdır da…
Ve bu haliyle de sınıfsal yapısı ve sömürü düzeni dâhil her şeyi ile tam bir “eşitsizlikler imparatorluğu” olan ABD’yi vurgular…
Şimdi de dikkatleri, filmdeki kostümler aracılığı ile Michael Jackson’a yapılan iki göndermeye çekelim…
Birincisi, daha filmin en başında genç Adelaide (Lupita Nyong'o) karakterinin üzerindeki kocaman "Thriller" tişörtü…
İkincisi de aynı "Thriller"ın video klibindeki Michael Jackson’ın kıyafetinden esinlenilen “kırmızı” tulumların, Michael Jackson’ın alametifarikalarından eldiven de ihmal edilmeden, elde makas dans eder gibi oradan oraya koşuşturan ikiz karakterlere giydirilmiş olması…
Rachel Thompson’ın Mashable.com’daki 19 Mart 2019 tarihli makalesini okuduğumuzda, bütün bu göndermeler, Jordan Peele’ye sorulduğunda verdiği yanıt, “Michael Jackson düalitenin koruyucu azizidir” olmuş…
Yani en başta da vurguladığımız gibi “Us”, öyle izle geç tarzı sıradan bir korku – gerilim filmi değil…
Anthony Lane’nin de 22 Mart 2019’da The New Yorker’da belirttiği gibi, daha pek çok Marxist ve Freudian yorumları da yapılacak olan bu film, şimdiden konuşmak için belki biraz fazla erken fakat Jordan Peele’nin önündeki bütün engellerin kalktığı bir yapım oldu gibi…
Tam da bu noktada;
“İyide, senin öve öve bitiremediğin bu film hakkında neden bu kadar fazla olumsuz yorum da yazıldığı gibi çok düşük puanlarda veriliyor?” diye bir soru da sorabilirsiniz…
Haklısınız…
Onu da:
“Zaten bizde o yüzden, hiç anlamadığımız Amerikan futbolu, rugby, kriket, beysbol, polo ve golf gibi sporlar hakkında tek anladığımız futbol ile kıyaslayarak spor yorumu yazmak yerine film yorumu yazıyoruz” diyerek yanıtlarız…
Farkındayız bu curcunada; oyuncuların performansı, “Get Out” (2017) ve “See You Yesterday” (2019) gibi filmlerde de aynı işi yapan Michael Abels’in müzikleri, “Glass” (2019) ın da görüntü yönetmeni olan Mike Gioulakis’in kamerası ve ekipteki diğer isimlerin çıkarttıkları işlere değinemedik…
Ne yapalım o da gelecekteki diğer yorumlarımız için bizden alacağınız olsun…
Belki biraz tarzımızın dışında olacak ama buraya kadar söylediklerimizin tamamı, zımnen de olsa ikisini de içerdiği için filme ilişkin hem ilk tespitimiz hem de ilk önerimiz olsun…
Artık ayrımı gönlünüze göre siz kendiniz yaparsınız…
Keyifli seyirler…