Senaryosunu da, Agenore Incrocci, Furio Scarpelli ve Luciano Vincenzoni ile birlikte yazan Sergio Leone'nin yönetmen koltuğunda oturduğu “Il buono, il brutto, il cattivo / The Good, the Bad and the Ugly / İyi, Kötü ve Çirkin”; "Spaghetti Western" kategorisinin, pamuklara sarılıp saklanılması gereken üst düzeydeki yapıtlarından biri olarak geliyor karşımıza...
Gelin isterseniz; 1,2 dolarlık mütevazı bir bütçe ile çekilerek 38,9 milyon dolarlık bir gişe hasılatına ulaşmış olan efsanevi "Dolar Üçlemesinin (Dollars Trilogy)" son halkasını oluşturan bu filme, 2003 yılında "restore edilerek (Remastered)" pırıl pırıl hale getirilmiş 1080p formatındaki "Genişletilmiş (Extended)" bir kopyası aracılığı ile biraz daha yakından bakalım...
Başlamadan, üçlemedeki filmlerin tamamını vizyona girdiği onlu yaşların ilk yarısında olduğumuz yıllarda, şu an yerinde yeller esen Ankara'daki Cebeci Sineması'nda izlemiş olduğumuzu da vurgulayalım...
Belki böylelikle, sinema sanatına olan tutkumuzun kökenlerini de ifade etmiş oluruz...
Haydi başlayalım...
***
Yıl 1862'dir...
Ve...
Kapitalizm ile köleciliği de içselleştiren feodal üretim tarzlarını savunanların karşı karşıya geldikleri; kardeşin kardeşi öldürdüğü Amerikan İç Savaşının yaşanmakta olduğu karmaşık bir atmosfer sahiptir ortama...
***
"Çirkin / Tuco" (Eli Wallach), kendisine silahlı bir baskın düzenleyen üç ödül avcısından (Román Ariznavarreta - Frank Braña - Saturno Cerra) ikisini anında öldürerek atına atladığı gibi uzaklaşır gizlendiği mekandan...
Merak etmeyin...
Üçüncüsünün sırası da, çok değil sekiz ay sonra gelecektir...
***
Aynı esnada, Güneylilerden oluşan Konfederasyon Ordusunun kayıplara karışan bir kasa altınının peşindeki Baker'ın (Livio Lorenzon); beş yüz dolar karşılığında tuttuğu "Kötü / Angel Eyes / Melek Gözler" (Lee Van Cleef), iki oğlu (Antoñito Ruiz) ve karısı (Chelo Alonso) ile beraber yaşayan Stevens'ın (Antonio Casas) ziyaretine gider...
Amacı da, altınların yerini bilen Jackson'ın (Antonio Casale) asıl kişiliğini gizleyerek kullanmaya başladığı yeni ismi öğrenmektir...
Bill Carson adını Stevens'ın ağzından alan Kötü, kendisine bin dolar rüşvet teklif etmesine karşın önce onu ardından da silah sesini duyarak yanlarına doğru seğirten büyük oğlunu öldürür...
Çok geçmez...
El koyduğu Stevens'in bin doları karşılığında Kötü bu kez de, Baker'ı ortadan kaldırır...
***
Hepsi birbirinden değerli diğer başrol kahramanımız "İyi / Blondie / Sarışın" (Clint Eastwood) ise, başına iki bin dolar ödül konulmuş olan Çirkin'i tuzağa düşüren ödül avcılarını (Nazzareno Natale - Enrique Santiago) vurarak bertaraf ettiği sahne ile ortaya çıkar...
Sonrasında da, bağlayarak atının terkisine yüklediği Çirkin'i; İyi, iki bin doları tahsil etmek üzere Şerife (John Bartha) götürür...
Ama aynı Çirkin'in; eyaletin on beş şehrinde adam öldürme, banka, postane ve kilise soygunu, hapishane kundaklama, yalancı şahitlik, çok eşlilik, karısı ile çocuğunu terk etme, adam kaçırma, şantaj, çalıntı mal alıp satma, kalpazanlık, eyalet kanunlarına karşı gelme, sulh hakimine saldırı, beyaz bir bakireye tecavüz, siyah ırktan reşit olmayan bir kıza tecavüz, işaretli kart ve hileli zar kullanma gibi suçlardan asılmasına da izin vermez...
Nasıl mı?
İlmek boynuna geçirilmiş bir şekilde atın üzerinde oturur vaziyetteki Çirkin; at koşturularak tam havada sallandırılacakken devreye giren İyi, silahıyla ateş ederek ipi kopartmaktadır...
Aslında bu numara, uzunca bir süredir Çirkin ile İyi'nin; Çirkin'in kafasına konulmuş olan ödülü aralarında paylaştıkları, riskli bir gelir kaynağı haline dönüşmüştür...
İşte bunlardan sonuncusuna tanıklık etmekte olan Kötü, Thomas "Shorty" Larson'dan (José Terrón); Maria (Rada Rassimov) adında bir kadın ile Santa Ana'da yaşayan Carson'ın yeniden Konfederasyon Ordusuna katıldığı bilgisini alır...
Sonuncusu dedik, zira elleri bağlı durumdaki Çirkin ile paylaşmak yerine ödül parasının tümüne el koyan İyi'nin ortaklığı burada noktalanacaktır...
***
Santa Ana'ya varan Kötü, zor kullandığı Maria'dan; Carson'ın, Santa Fe'ye doğru ilerlemekte olan Üçüncü Süvari Birliği içinde yer aldığını öğrenmekte pek de zorlanmaz...
***
Bu arada ellerindeki iplerden kurtulmuş olan Çirkin, soygun gayesiyle girdiği dükkanın sahibinden (Enzo Petito) bir tabanca ile kasadaki iki yüz doların tamamını alıp; Pedro, Chico ve Ramon kardeşleri aramaya koyulur...
Zira dört kişi olarak İyi'yi yakalayıp, cebindeki dört bin dolara eşit paylarla el koyacaklardır...
Üstelik Çirkin İyi'yi asmak suretiyle intikamını da almış olacaktır...
Fakat şansları çok da yaver gitmez...
***
Derken...
Tek başına da olsa Çirkin, İyi'yi bulur...
Kendisi elindeki şemsiyesi ile at üzerindeyken İyi, susuz ve şapkasız olarak çölü yayan geçmek mecburiyetinde kalacaktır...
Hatta tam öldürülecekken, içinde ağır yaralı olarak Carson'ın da bulunduğu başıboş yol almakta olan bir at arabası sayesinde Çirkin'in dikkati dağılacak ve İyi kurtulacaktır...
Arabadaki Carson, su karşılığında Çirkin'e; Kötü'nün de peşinde olduğu, Sad Hill yakınlarındaki mezarlığa sakladığı, Konfederasyona ait iki yüz bin dolarlık kayıp altını teklif etmektedir...
Ancak Carson, mezarın üstündeki ismi Çirkin'e söyleyemeden ölüverir...
Ölür ölmesine de, öncesinde de o ismi İyi'nin kulağına fısıldar...
Böyle olunca da İyi'nin değeri, Çirkin'in yanında yeniden kıymete biner...
Çünkü o isim olmazsa; binlerce mezarın bulunduğu mezarlıktaki altını bulup çıkartma işi, samanlıkta iğne aramaya dönecektir...
***
Uzatmayalım...
Konfederasyon askeri üniformalarıyla yola koyulan ikiliden Çirkin, Bill Carson kimliğini kullanırken; Kötü'nün çavuş rütbesiyle görev yaptığı Kuzeyli ordusuna enselenecek ve çadır büsbütün karışacaktır...
Dakika 81...
Geride sizleri, "ters köşe" sürprizleri de içeren bir finale sahip olan 80 dakikalık bir bölüm daha bekliyor olacak...
Bitirmeden, üçlemenin ilk iki filmi “Per un pugno di dollari / A Fistful of Dollars” (1964) ile "Per qualche dollaro in più / For a Few Dollars More"u da (1965) sizler için bu mecrada yorumladığımız biçiminde olacak...
Keyifli seyirler,