Vedat Türkali biyografi

13 Mayıs 1919’da Samsun’da doğdu. Asıl adı Abdulkadir Pirhasan'dır. Samsun Lisesi'nden mezun olduktan sonra 1942’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun olmuştur.Mezun olduğu yıl Merih Pirhasan'la evlenmiştir. Maltepe Askeri Lisesi ve Kuleli Askeri Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği yapmıştır. Bu görevleri sırasındaki siyasi eylemleri sebebiyle 1951'de tutuklanmış, 9 yıl ceza almış ve 7 yıl sonunda 1958’de koşullu olarak serbest bırakılmıştır.

1958 yılında cezaevinden çıktınca dostlarının yardımıyla Babıali’de, Cumhuriyet Gazetesi’nde musahhihlik yapmaya başlamıştır. Gazetenin prova baskılarını orijinalleriyle karşılaştırıp, hataları bulup düzeltiyordu. Daha sonra Rıfat Ilgaz ile birlikte Gar Yayınları'nı kurmuştur. Burada Hüsamettin Gönenli adıyla yazılar yazmıştır. Yılmaz Güney ile tanışmış ve onun yüreklendirmesi ile 1960'ta ise “Dolandırıcılar Şahı” ile senaristliğe adım atmıştır. Senaryolarını Vedat Türkali takma adı ile yazmıştır. Senaristliğine devam ederken 1965'te yönetmenliğe başlamıştır. 1965 yılında başrollerinde Ayhan Işık ve Türkan Şoray’ın yer aldığı “Otobüs Yolcuları” adlı filmin senaryosunu yazmıştır.

Türkali, asıl ününü 1974 tarihli “Bir Gün Tek Başına” adlı ilk romanıyla elde etmiştir. Türkali, Bir Gün Tek Başına’da 27 Mayıs Askeri Darbesi öncesindeki Türkiye aydınlarının bunalımlı çıkmazını sergilemiştir. 1965 yılında yazdığı “Sokakta Kan Vardı” adlı senaryosunun filminde de yönetmenliği de üstlenmiştir.

12 Eylül 1980 darbesinden sonra Aydınlar Dilekçesi ve Barış Derneği’nin davalarından yargılanmış, 1989 yılından 1999 yılına kadar Londra’da yaşamış ve bu süre içinde “Güven” adlı romanını yazmıştır. Bir Gün Tek Başına ve Mavi Karanlık gibi romanları Türk edebiyatının en büyük eserleri arasına girmiştir. Bunlardan sonra ise Yeşilçam Dedikleri Türkiye ve Tek Kişilik Ölüm romanlarına imza atmıştır.

Karanlıkta Uyananlar filmi ile 1965’te Antalya Altın Portakal Film Festivali En İyi Senaryo Ödülü’ne ve TRT Oyun Ödülü (Dallar Yeşil Olmalı), Milliyet Yayınları Roman Yarışması Birincilik Ödülü Kemal Roman Armağanı, Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) Onur Ödülü, Beyaz Martı Edebiyat Onur Ödülü gibi pek çok ödüle de layık görülmüştür.

Türkali ayrıca oyuncu Deniz Türkali ve yönetmen Barış Pirhasan'ın babası, Deniz Türkali'nin kızı şarkıcı Zeynep Casalini'nin ise dedesidir.

Eşi Merih Pirhasan 31 Ekim 2013’te vefat etti. Türk edebiyatının usta ismi Vedat Türkal ise 29 Ağustos 2016 Pazartesi günü saat 06.00'da Yalova'da tedavi gördüğü hastanede 97 yaşında hayata veda etti.