Başlarken; bu Beyazperde.com'da karşılaşmaya pek de alışık olmadığınız bir köşe yazısıdır.
Kent Kültürü vs. Sinema Salonu
Kent sineması olmak, sanatı kentin, semtin insanlarına birincil elden ulaştırmak belli bir kültür birikimi isteyen, "benim!" diyen dünkü çocukların üç-beş etkinlikle, 2 yılda ulaşabilecekleri bir mertebe değil. Öncelikle kibirli olmamak gerek, ama bir o kadar donanımlı ve ne yaptığını bilen biçimde hareket etmek. İnsanların merkezi olmak gerek kent sineması olmak için; girişin yol üstü, biletlerin fahişlikten uzak, çalışanların güler yüzlü olacak. Sinemayı en az film göstermenin kendisi kadar seveceksin ki kentin kültür tarihlerinden biri olasın.
İşte tüm bunlar zamanında Emek Sineması'nda, adı bile unutulan Alkazar'da, taze kapanan Feriye'de var-dı. Hakkın da di'li geçmiş zaman kullanmak istediğimiz son sinema olan Rexx'in ise benzer bir tuzağa çekileceği aklımızın ucuna gelmezdi! Zira bağımsız sinema ve festivaller söz konusu olduğunda Kadıköy'ün yegane kalesi olan Rexx aslında son 6 aydır büyük bir kıskaçta. Hakkında çıkan kapanıyor/kapatılıyor haberlerinden sonra Bayram tatili öncesi kapısını çaldığımız Rexx Sineması, henüz açık, seans gösterimlerine devam ediyor ama durumun muğlaklığı hala vahametini de koruyor.
Sinema fuayesinde görüştüğümüz yetkili isimlerden öğrendiğimiz üzere, sosyal medyadan yayılan olumlu haberler maalesef gerçeği yansıtmıyor. Olan bitenin Kadıköy Kent Dayanışması grubunun 30 Haziran 2016 tarihli şu paylaşımında detaylı açıklandığı belirtilen yetkililer sinema salonunun geleceğinin, bayram dönüşü sinema sahibi Viron Anas ile Kadıköy Rum Ortodoks Cemaati Kiliseleri Vakfı'nın arasında gerçekleşecek olası görüşmeye bağlı olduğunu dile getiriyor. Ama öğrendiğimize göre umut çok az.
Rexx Neden Kapatılıyor?
Aslında bu sorunun tek bir cevabı var: Açgözlülük ve Para Hırsı. En azından anlatılanlardan insan bunu çıkartıyor.
Olayın temellerine dönersek aslında 1 Temmuz 2012'de düzenlenen ve 1 Temmuz 2014'te uygulanmaya başlanan “yeni Borçlar Kanunu” Rexx’i kaybetmemizin yasal zemini. Yürürlüğe giren yasaya göre “mal sahipleri 10 yılını doldurmuş kiracıları hiçbir gerekçe göstermeden çıkartma hakkına sahip.”
Rexx Sinemaları için uygulanışına gelirsek; bir semt sineması için ucu ucuna döndürülen bir kira gelirinin 5 katından fazlasını (160 bin TL.) talep eden vakıf, sinema sahiplerinin “Gelin şuanki kirayı iki katına çıkartalım ama böyle bir zamma gücümüz yetmez” cevabına istinaden sözde hukuksal yolları kullanarak mahkemeye gidiyor ve 2014 tarihli bu yasaya dayanarak kiracısı olan* (!) Rexx Sineması’nın boşaltılmasının hukuki dayanağını elde ediyor. Hali hazırda 35 bin TL. kira ödeyen sinema salonunun gücünün çok üstünde olacağını bile bile yapılan bu talep ve hamlenin vakfa gelir elde etmek niyetiyle gerçekleştirilmediği çok açık ortada. Amaç Rexx Sineması’nın yeni kira zammını(!) reddetmesini sağlayıp, boşaltma için mahkeme kararı çıkartmak ve sinema salonlarının da içinde bulunduğu bütün kompleksi tamamen başka bir yapıya dönüştürmek. Yani iyi niyetli sinemasever bazı seyircilerin yorumlarda yazdığı gibi “sinema boştu, dolmuyordu, Rexx imkansızlıklardan batıyor” gibi bir durum aslında söz konusu değil.Rexx’in tüm salonlarını haftada 7 gün, günde 5 seans tam kapasite oynatsanız bile talep edilen kira gelirine ulaşmak, ülkemizin Mars’ta su bulması gibi bir denklem.
Tüm kompleksin boşaltılması ve akabinde yıkılması tabii ki Rexx binasının çehresinin ve ikamet ettiği Kadife Sokak’ın da kaçınılmaz olarak değişimini getirecek.
İşte Rexx’i kaybetmeye direnirken işin bir de bu boyutu var. Bir semt, bir sokak o sokakta yaşayan, o semti, o kültürü tüketen ve aynı şekilde yeniden üreten insanlarla var olur. Rexx Sineması ve beraberinde taşıdığı kültürün kaybolması, Kadife Sokak’ın bir daha asla eskisi gibi olmayacağının göstergesidir. Bakınız Emek Sineması, Sinepop ve daha niceleri…
Umarız ki bahsedilen görüşme gerçekleşsin ve Rexx’ten güzel haberler gelsin!
*Dip not: Rexx Sineması, yasal olarak vakfın kiracısı. Fakat öğrendiğimiz üzere sinemanın sahibi Viron Anas'ın babası Rexx Sineması'nı kurup, sadece arsa hakkı olan vakfa bağışlamış ve bağışlarken de tek bir koşul öne sürmüş, hatta vasiyet etmiş : "Bu bina sinema salonu olarak kalsın, oğlum, ailem işletsin, kira geliri de vakfın olsun ki biz gayr-i müslümler birbirimizi koruyup, destekleyelim."