Mapplethorpe: Fotoğrafa Bak! 

20yy.’ın en aşinası olduğumuz siyah beyaz fotoğraf karelerinin arkasındaki isim olan Robert Mapplethorpe’un 25 yıl önceki ölümünden sonra, hakkında yapılan ilk kapsamlı belgesel çalışması olan “Mapplethorpe: Fotoğrafa Bak!” Bu yıl ki !f İstanbul Film Festivali’nde karşıma çıkan ilk film oldu. 

Fenton Baileyve Randy Barbato yönetmenliğinde hayata geçirilen proje 91 yılında yaşama veda etmeden önce yaptığı son retrospektif sergisi ile yoğun tepkiler çeken sıra dışı fotoğraf sanatçısına, ahlaki tartışmaların ötesinde sanatını icra etme noktasından bakıyor ve pek çoğunuzun pek de tanımadığı Mapplethorpe’nu hak ettiği noktaya taşıyor. Sanatçının ailesi yapılan röportajlarla başlayan belgesel, 42 yıllık hayatını ince ve nokta atışı detaylarla önümüze getirirken, ablasının ve erkek kardeşinin açık samimiyeti, seyircinin Mapplethorpe ile özdeşleşmesine de kapı aralıyor. Fotoğrafın bir sanat eseri olarak makbul görünmediği günlerde daha farklının, aykırının ve içinden gelenin peşine düşen Mapplethorpe’un Patty Smith ile başlayan aşk hayatının, cinsel yöneliminin farkına vardıktan sonra hem cinsellerine yönelişi ve eşcinselliği boyunca SM ilişkileri deneyimlemesi ile fotoğrafladığı nesne ya da kişilerin ötesini görebildiğini bize göstermek belgeselin esas meselelerinden biri.

Yönetmenler Mapplethorpe’nun küçümsenen ve ahlaksız bulunan tüm pornografik işleri için ne kadar emek verdiği, mükemmel fotoğraf için ne kadar uğraştığını görmemizi ve artık onun ahlaksız bir sapkın olarak değil de yaşamını sanatına taşıyan ama bunu da muhteşem bir incelikle yapan bir sanatçı olarak algılamamızı istiyorlar. Bunu başardıklarını söylemek de mümkün. Ölümden sonra oldukça geniş kişisel arşivi iki ayrı kuruma bağışlanan Mapplethorpe’unu ‘içeriden’ tanımak için bu film çok iyi bir başlangıç.

Duygu Kocabaylıoğlu