TEKerLEME

Seksenli (ve kısmen doksanlı) yıllarda, entelektüel ilgileri olan yönetmenler tarafından çekilen ve aydın, sanatçı kesiminin bitmeyen arzu ve kaygılarını konu edinen Yeşilçam filmlerinde genellikle maya bir türlü tutmaz. Mekanlar müdavim barlarıyla ve kitap raflarıyla dolu evlerle sınırlıdır sadece. Filmin okur-yazar kahramanları yapay (neredeyse karikatürize) bir şekilde çizilmiştir. Cinsellik önemlidir önemli olmasına ama maalesef ürkektir, gerçekçi olmaktan uzaktır. Bu filmleri klasik Yeşilçam filmlerinden ayırması beklenen sanatsal denemeler ise taklitten öteye gitmez. Bu nedenle bu filmler çoğu zaman 'entel film' etiketi altında birer espri konusu olur. Bu şekilde kült olanları bile vardır.

TEKerLEME 1985 yılında İstanbul'da çekilmiş. Kamera arkasında, sinema teorisine, felsefeye ve şiire meraklı bir yönetmen var. Filmin başrolünde ise dönemin sanat dünyasından Mustafa Irgat, Mehmet Güreli ve İzzet Yasar gibi insanlar göze çarpıyor. Ece Ayhan ve İsmet Özel gibi dönemin önemli şairleri kahramanların ağzından düşmüyor. Filmin merkezinde, İstanbul'a yani özlediği evine geri dönen bir kadın vardır. Onu karanlık 12 Eylül darbesinin hemen sonrasında sokak isimleri değişmiş, vatandaşları başkalaşmış bir şehir karşılar. TEKerLEME neredeyse unutulmuş bir tez filmi olarak gerçek bir keşif filmi. Uzaktan seksenlerin az önce bahsettiğimiz 'olmamış' filmlerini andırıyor olabilir ama tekerleme ve sözcük oyunlarını iletişim aracına dönüştüren, mizahı  ve ironisiyle benzerlerinden ayrılan müstesna bir film var karşımızda.

Serdar Kökçeoğlu