34. İstanbul Film Festivali bugün bir basın toplantısı gerçekleştirerek festivalle ilgili son gelişmeleri ve dünden bu yana yaşananları aktardı. Martı Istanbul Hotel’de gerçekleştirilen toplantıya İstanbul Film Festivali Direktörü Azize Tan’ın yanı sıra festivalin jüri üyeleri de katıldı. Toplantıya basın mensuplarının da ilgisi yoğundu.
12 Nisan Pazar günü Bakur/Kuzey filminin planlanan gösterimi mecburen iptal edilip, festivalin olağan akışı içerisinde gerçekleşmediğinden doğan tepki, sinemacılar arasında çığ gibi büyüdü. Dün akşam 22 sinemacının yayınladığı ortak basın açıklamasıyla festivallerden filmlerini çekmelerinin ardından bugün de festival yönetimi ve jüri üyeleri bir basın toplantısı düzenleyip sürece dair gelişmlerin detaylarını aktardılar.
Festival Direktörü Azize Tan, bugüne dek fiilen uygulanmamakta olsa da bu yönetmeliğin uzun yıllardır festivaller ve sinemacılar için aslında büyük bir sıkıntı yarattığını, yönetmeliğin değişmesi için festivalin daha önce de görüşmelerde bulunduğunu söyledi. İstanbul Film Festivali'nin festivale katılacak eserlerde kayıt tescil belgesini başvuruda zorunlu tutmadığını belirten Tan, bu yönde bir uygulamaya gidecek olsalar pek çok filmin seyircisiyle hali hazırda buluşamayacağını dile getirdi. Azize Tan yaşanan üzücü durumun sektörü sansüre karşı tek çatı altında bir araya getiren bir fırsat olarak değerlendirilmesi gerektiğini de vurguladı.
Festivalden filmlerin çekilmesiyle Ulusal Yarışma ve Ulusal Belgesel Yarışması'nın yönetmenlik gereği gerçekleştirilemeyeceği, ayrıca Uluslararası Yarışma jürisinin de festivalden çekildiği açıklandı. Bu koşullarda Ulusal ve Uluslararası Altın Lale ve Ulusal Belgesel Yarışmaları ile festivalin kapanış töreninin iptal edildiği açıklandı. Ayrıca Radikal gazetesi tarafından verilen Halk Jürisi ödülü de yine destekçisi Radikal tarafından festivalden çekildi.
Süreç Nasıl gelişti?
Türkiye’de üretilen filmler, yönetmelik gereği kayıt tescil belgesi olmadan festivallerde gösterilemiyor. TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü’nden 11 Nisan Cumartesi günü İKSV’ye bir yazı gönderildi. Bu yazıyla 2004 yılından beri yürürlükte olan “Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”in 15. maddesi uyarınca festivallerde gösterilecek Türkiye’de üretilen filmlerin kayıt tescil belgesi almış olması zorunluluğu hatırlatıldı.
İstanbul Film Festivali yönetmeliği uyarınca festivale başvuran filmlerden bu belge talep edilmiyor. Ancak, TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü’nden yapılan bu hatırlatmayla Türkiye’de üretilen ve kayıt tescil belgesi olmayan filmlerin gösterilmesi halinde hukuki yaptırım uygulanacağı tekrar belirtildi.
Hukuki yaptırımın önüne geçmek ve sonrasında gelişecek olayları engellemek adına İstanbul Film Festivali yönetimi 12 Nisan Pazar günü 16:00'da gösterilmesi planlanan Bakur/Kuzey belgeselinin gösterimini iptal etmek zorunda kaldı.
Sonuç olarak, festival programında yer alan 22 filmin yönetmen ve yapımcıları, “Festivallerde gösterilecek yabancı filmlerden istenmeyen bu belgelerin yerli yapımlar için bir zorunluluk haline getirilmesini kabul etmiyoruz. Bunu bir baskı ve sansür olarak nitelendiriyoruz.” açıklamasıyla filmlerini aşağıda bulabileceğiniz sansür karşıtı bir bildirge yayınlayarak İstanbul Film Festivali’nde göstermeme kararı aldı.
Sansür Dayatmasına Bir Tepki de SİYAD'dan!
Gelişmeler üzerine Sinema Yazarları Derneği tarafından yayınlanan bir basın açıklamasıyla film gösteriminin iptali kınandı:
Antalya Film Festivali'nde de yine bir belgesel filmin sansürlenmiş olmasının ardından yaşanan bu gelişme, sinema ve sanat üzerindeki baskının sistematik olarak devam ettirildigini göstermektedir. Bakur’un gösteriminin iptal edilmiş olmasını sansür olarak değerlendirdiğimizi kamuoyuyla paylaşmak istiyor ve herkesi sansüre karşı dayanışmaya çağırıyoruz. Bakur'un gösterilmesinin engellenmesine bahane olarak işletme belgesi alma koşulu gösterilmektedir. Festivallerde gösterilen yabancı filmlerden istenmeyen eser işletme belgesinin yerli filmlerden istenmesi uygulamasına derhal son verilmesini ve mevzuatta bu yönde değişiklik yapılmasını talep ediyoruz. Bu duruma tepki gösteren ve Festival’den filmlerini çektiklerini açıklayan sinemacılarla dayanışma içinde olduğumuzu duyuruyoruz.
Saygılarımızla,
SİYAD
Sektördeki tüm meslek birliklerinin ise yarın 15:30'da ortak bir basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor.