*Amerika’nın Karanlık Tarihi Bir Kez Daha Beyazperdede: “12 Years a Slave-12 Yıllık Esaret”
Üç dalda Altın Küre adayı “Mandela: Özgürlüğe Giden Uzun Yol (Mandela: Long Walk to Freedom)”, Altın Küre’ye aday olamaması skandal olarak kabul edilen “Butler-Uşak” ve yedi dalda Altın Küre adayı “12 Yıllık Esaret (12 Years A Slave)”le bu yıl beyazperdeye Afrika asıllı kahramanların gerçek yaşam öyküleri ve mücadeleleri damgasını vurdu. 24 Ocak’ta Türkiye sinemalarında gösterilmeye başlanacak olan “12 Years a Slave-12 Yıllık Esaret” yılın en iyi dram filmi, yönetmeni, senaryo yazarı, özgün müziği ve oyuncuları(Chiwetel Ejiofor,Michael Fassbender ve Lupita Nyong'o) dallarında Altın Küre ödülüne adaylık kazandı.
New York Film Eleştirmenleri Birliği’nce Yılın En İyi Yönetmeni Ödülüne layık bulunan ve gerçek bir yaşam öyküsüne dayanan “12 Years a Slave-12 Yıllık Esaret” Amerika Birleşik Devletleri’nin karanlık (kölelik) tarihinden bir kesiti beyazperdeye yansıtıyor.
“12 Years a Slave-12 Yıllık Esaret”, 1841’lerin New York’un da özgür bir insan olarak yaşamını sürdüren Afrika asıllı bir Amerika Birleşik Devletleri vatandaşının (Solomon Northup) hayatının alt üst olmasını( Louisana eyaletine kaçırılarak köle olarak geçirdiği oniki korkunç yılı) konu alıyor.Bu karaktere hayat veren ise bugüne kadar üç kez Altın Küre adaylığı kazanan ve “Son Umut (Children of Men)”, “2012”, “Amerikan Gangsteri (American Gangster)” gibi filmlerle tanınan Chiwetel Ejiofor.
Mütevazi bir bütçeyle (yirmi milyon dolarla) ortaya çıkan ve dev bütçeli rakipleriyle kıyaslandığında mucizevi film olarak öne çıkan “12 Years a Slave-12 Yıllık Esaret”, Toronto Festivali’nde seyirci ödülünü kazanarak bu yılın en iddialı filmlerinden biri olduğunu kanıtlamıştı. “12 Years a Slave-12 Yıllık Esaret”, “Açlık (Hunger)” ve “Utanç (Shame)” filmleriyle adını duyuran Afrika asıllı İngiliz yönetmen Steve McQueen’in imzasını taşıyor.
“12 Years a Slave-12 Yıllık Esaret” Kadrosunda Kimler Var?
*”Aslan Kral (The Lion King)”le Oscar kazanan Hans Zimmer filmin müziğinin bestecisi.
*”12 Maymun (Twelve Monkeys)”, “Kazanma Sanatı (Moneyball)”, “Benjamin Button’ın Tuhaf Hikayesi (The Curious Case of Benjamin Button)”yle Oscar adaylığı elde eden Brad Pitt filmin yapımcıları ve oyuncuları arasında.
*”Shame-Utanç”la Altın Küre adaylığı elde eden, “300 Spartalı (300)”, “Soysuzlar Çetesi (Inglourious Basterds)” ve 2014’te gösterime sunulacak olan yeni “Macbeth” uyarlamasının da oyuncusu olan Michael Fassbender filmin kötü adamlarından biri.
*”Cross Creek”le Oscar adayı Alfre Woodard oyunculardan biri.
*”Cinderella Man (The Cinderella Man)”le Oscar adaylığı kazanan Paul Giamatti filmin bir diğer oyuncusu.
*”Sherlock”la Altın Küre adaylığına ulaşan Benedict Cumberbatch’da oyuncu kadrosunda.
Köleliği Konu Alan Başlıca Filmler
*Irkçılığı savunan “Bir Ulusun Doğuşu (The Birth of a nation”(1915) bir utanç kaynağı ve hasılat rekortmeniydi.
*Bir başka yüz kızartıcı film, kölelerin hayatından çok memnun olduğunu iddia edebilecek kadar utanmaz bir yapım olan “Rüzgar Gibi Geçti (Gone with the Wind)”(1939) ırkçı filmlerin en önemli örneklerinden biriydi…Çok satan ucuz bir romandan bugüne kadar başka hiçbir filme yapılmayan tanıtım ve reklam kampanyasıyla seyirciye sunuldu. İkinci Dünya Savaşı nedeniyle ABD dışında uzun yıllar sonra gösterildi.Ne yazık ki hasılat ve ödüle(Oscar’lara) boğuldu.
*”Roots-Kökler”(1977): Köleliğin ne olduğunu bütün dünyaya öğreten mini dizi.
*36 milyon dolara malolan ”Amistad” (1997; yönetmen: Steven Spielberg) senaryonun çalıntı olduğu iddiaları üzerine hak ettiği ödüllerden mahrum kaldı. Dört dalda Oscar adaylığıyla yetindi.
*”Beloved-Sevilen”(1998) Toni Morrison’un romanından “Kuzuların Sessizliği (The Silence of the Lambs)”nin yönetmeni Jonathan Demme tarafından 80 milyon dolarlık bir bütçeyle uyarlandı; baş rolde Oprah Winfrey vardı.
*”Glory”(1989) 18 milyon dolara maloldu ve üç Oscar kazandı.
*100 milyon dolar bütçeli ”Zincirsiz (Django Unchained)” yardımcı erkek oyuncu(Christoph Waltz) ve özgün senaryo (Quentin Tarantino) Oscar’larının sahibi oldu…
*65 milyon dolar bütçeli ”Lincoln”(2012), Alice Walker’ın Pulitzer ödüllü romanının uyarlaması olan, 11 dalda Oscar ödülüne aday gösterilen “Mor Yıllar (The Color Purple)” ve “Amistad”la en etkileyici ırkçılık karşıtı filmlerden birkaçını yaratan Steven Spielberg’ün mucizevi yapımlarından biri; Daniel Day-Lewis’e üçüncü Oscar’ını kazandırdı.
*”Ride with the Devil-Şeytanla Yolculuk”(1999) yönetmen dalında iki kez Oscar kazanan Ang Lee’nin 38 milyon dolar bütçeli filmi.
*”Manderlay”(2005) Avrupalı bir dehanın (Lars von Trier) elinden çıkmış 14 milyon dolar bütçeli bir yapım.
Yazı ve İnceleme: Hakan Sonok