L'Avventura eleştirileri

Fellini'nin "La Dolce Vita"sı, Godard'ın "A Bout de Souffle"si ve Antonioni'nin "L'Avventura"sı 1960 yılına tarihlenen önemli Avrupa filmleri olarak sayılır. Bu filmlerin sinemaya getirdikleri yenilikçi bakış açıları okullarda öğretilir, yönetmenler ve karakterler, görüntü yönetimi, senaryolar analiz edilir, yorumlanır. "L'Avventura" kesinlikle kolay bir film değil. Öncelikle süresi oldukça uzun. Sanıyorum ki çok fazla sinemasever, filmin ardından "bu anlatılanlar 90 dakikada da pek rahat anlatılabilirdi" diye düşünecektir. Filmin süresi 2.5 saat. İsminin aksine, sürükleyicilik namına hiçbir şey yok ayrıca. İlk bir saat içinde (adaya çıkılan ve Anna'nın kaybolmasının ardından geçen süre zarfında) film kendini rahat izletiyor ve belli bir merak duygusu, başarılı karakter profilleri ve başarılı bir senaryo eşliğinde kaliteli bir seviyede ilerliyor. Claudia ve Sandro'nunn karaya döndükleri ve yakınlaşmaya başladıkları andan itibaren ise, filmin o durgun atmosferi iyiden iyiye gösteriyor kendini. Finale kadar, çok ufak hareketliliklerin dışında, vakit biraz "yavaş" geçiyor. Ne var ki, hem ilk bölüm hem de filmin devamında, kadın-erkek ilişkileri, kadın ve erkeğin hayattaki rolü, bu rolü hakkıyla oynayıp oynayamadıkları, yapılan tercihler ve sonuçları üzerine, gerçekten uzun uzadıya konuşulabilecek pek çok konu var. Yapılacak karakter analizlerinin de etkisiyle filmi seyretmek keyifli bir sinemasal deneyime dönüşebilir. Aksine, fazla kafa yormadan, yalnızca izle-geç mantığı ile filme yaklaşılır ise, muhtemel çok sıkılacak ve hayal kırıklığına uğrayacaksınız. Monica Vitti ve Gabriele Ferzetti başta olmak üzere oyuncular başarılı performanslar çıkarıyor.

Bu filmin bu kadar sevilmesinin asıl nedeni galiba samimiyeti. Hiçbir karakteri mükemmelleştirmiyor, tam tersini de yapıp yerin dibinede sokmaya çalışmıyor. Gerçek hayatta insanlar ne ise perdede olar. Zamanında, filmi ilk izlediklerinde insanlar üzerindeki etkiyi az çok tahmin edebiliyorum. Sürekli kusursuz insanları gördükleri (sinema salonlarına belki de insanlar bunları görmeye gider, gidecek hep, dün,bugün,yarın) perdede bu tarz karakterler görmek eminim ki hoşlarına gitmemiş ama akıllarından da çıkartamamışlardır her sahici şeyi olduğu gibi. Cannes jüriside bunun farkına varıp, filmi ödüle boğup klasik mertebesine yükselmesine önayak olmuş. Günümüz izleyicisi için belki çok fazla birşey ifade etmez film. Aradan geçen 52 yılda bu filme benzer onlarca film ve dizi izledi insanlar. İlkyapıt olmak bu filmin şansıymış. Belki de şanssızlığı.

LAvventurayı eleştirirken her şeyden önce elli senelik bir filmle karşı karşıya olduğumuzu unutmamalıyız. Bu çerçevede değerlendirildiğinde bile etkileyici bir film olduğu söylenebilir. Kadın erkek ilişkileri ekseninde ilerleyen filmde diyaloglar son derece kısıtlı. Yönetmen, anlatmak istediklerini izleyicinin gözüne sokmaktan ziyade seyirciyi düşünmeye itmeyi tercih etmiş. Bu nedenle LAvventura belki etkisini hemen göstermeyen bir film ama zaman içinde izleyenin hayatında yer tutacağı kesin.

Lavventura,2007 yılında 95 yaşında hayatını kaybeden Michelangelo Antonioninin belki kariyerindeki en büyük filmi olmuş fakat kesinlikle bu filmden gelecek 4 film (La notte,Leclisse,Il deserto rosso,Blow-Up) ile altın döneminiyaşayacağı 1960ların ilk başyapıtlarından biri ünvanına sahip olmuştur.Film vizyona girdiğinde izleyicilerin önemli bir kısmı tarafından beğenilmemiş ve yuhalanmışolsa daÜnlü İngiliz Film Enstitüsünin Sight & Sound dergisini 1952den başlayarak her 10 yılda bir düzenlediğianketlerde, 1962 yılında 2.sırada, 1972 yılında 5.sırada, 1982 yılında 7.sırada yer almıi,2002 yılındaki ankette iseTheo Angelopoulos,Harold Becker,Bruce LaBruce gibi yönetmenler Macerayı 10 filmlik listelerinde 1.sırada yer vermişlerdir.Film Cannes Film Festivali Jüri ödülünü kazanmıştır.Bp puanım: 10/10