Kara Kitap - Beyazperde.com eleştirisi : Verhoeven’dan Yeniden Doğuş Sinyalleri

Hollywood semalarından, yeniden ülkesi Hollanda'ya Kara Kitap bileti ile geçiş yapan Paul Verhoeven'ın isabetli bir karar verdiğini söylemek gerek. Yaklaşık 20 senedir ülkesinde film çekmeyen ve Hollywood'un bol ışıltılı bilgisayar efektlerinin cazibeli sularında yüzen Verhoeven, bir nebze olsun sinemayı hatırlamışa benziyor.

Verhoeven, yönetmenliğinin ilk yıllarında Hollanda'da çektiği Turkish Delight, Soldier of Orange gibi filmleri ile Avrupa'nın önemli yönetmenlerinden biri olmaya aday iken Hollywood'a sıçrayışı ile bilim kurgu sularında yüzmeye başlamıştı. RoboCop, Gerçeğe Çağrı gibi filmleri, kalburüstü bilim kurgu örnekleri arasında yer alsa da, arka arkaya gelen Temel İçgüdü ve Showgirls ile kariyerinin dip noktasına doğru 'çakılma' düzeyinde irtifa kaybediyordu.

Her yıl Oscarlar'la birlikte dağıtılan yılın en kötülerinin seçildiği Altın Ahududu'ya giden ilk yönetmen olma medeni cesaretini gösterirken aklından neler geçiyordu bilinmez ama, o geceden sonra kariyerinin bir noktasında, yeniden ülkesine dönerek kendisini sıfırlama arzusunu duymuş olmalı. 1983'ten bu yana ülkesinde çektiği ilk film olan Kara Kitap, her ne kadar görsel anlamda Hollywood yıllarının izlerini taşısa da, yönetmenin önceki filmlerinden ciddi şekilde ayrılıyor.

İkinci Dünya Savaşı'nın tüm şiddeti ile devam ettiği yıllarda Hollanda asıllı Rachel, tüm ailesinin Naziler tarafından katledilmesine rağmen hayatta kalabilmeyi başarabilmiş bir Yahudi'dir. Başına gelen tüm felaketlerden sonra hayatını sürdürmek için tek bir yolu kaldığına inanmıştır: Nazilere karşı gittikçe güçlenen direniş örgütlerine katılmak! O koşullarda ne kadar iyi yürekli insan bulunabilirse o kadar iyi yürekli olan bir Nazi subayının kendisine aşık olması ile Nazilerin içine sızarak direniş gruplarındaki arkadaşlarına casusluk yapacaktır.

Rachel ve isim değiştirmesinden sonra da Ellis olarak izlediğimiz Hollanda'nın en tanınmış oyuncularından Carice van Hauten, kariyerinin en başarılı performanslarından birini çıkartarak filme neredeyse tek başına imzasını vurmuş diyebiliriz. Zira eğer bu filmdeki rolü, oynadığı bir tiyatro oyunu ile film çekimlerinin aynı zamana denk gelmesi yüzünden kendisinden alınsa imiş, hem kendisi hem de film adına yazık olabilirmiş. 1976 doğumlu genç oyuncu, Verhoeven'ın, özellikle kadın vücudunu ve cinselliği kullanışındaki sınırsızlık sonucu, Rachel karakterinin bütün gerektirdiklerini sonuna kadar yerine getirmekte çekinmeyen oyunculuğu ile bu rol için yapılabileceklerin sınırlarında dolaşıyor.

İki saati aşan uzunca süresine rağmen filmin, başından sonuna kadar insanı sıkmadan, zaman zaman artan geriliminin içine seyirciyi kolayca ortak etmeyi başardığını söylemek mümkün. Tüm bunlara rağmen Kara Kitap'ın, unutulmazlar arasına kazındığını söylemek de zor. Sorunsuz bir şekilde kayıp giden yapısına rağmen filmin, içerik olarak söylediği sözler arasında farklı ve çarpıcı olan bir şey bulunmuyor. Savaşta kurban durumunda olan insanların da, aslında çok masum olmadıkları üzerinde bir söyleme sahip olan filmi, dürüst diye nitelemek elbette ki mümkün. Ama bu söylemdeki filmler içinde en başarılılardan biri olduğunu düşündüğüm István Szabó'nun Taraf Tutmak filminin yanında Kara Kitap, malesef ki daha gösterişli bir yapım olmanın ötesinde bir artıya sahip değil.

Filmi Hollanda'nın en pahalı yapımı yapan bütçe değeri, Verhoeven'ın diğer Hollywood yapımları arasında hiç de mühimsenecek bir rakam olmamasına karşın, filmin gösterişini sağlamlaştırmış olduğu da bir gerçek. Tüm bunlara rağmen pek çok kez beyazperdede işlenmiş olan İkinci Dünya Savaşı konulu filmlerden sıyrılan bir yanı malesef ki yok. Kendini başından sonuna kadar sıkmadan izleten, gerilim dolu, ortalama bir dram filmi izlemek beklentisi ile ekran karşısına oturduğunuzda, sizi kesinlikle tatmin edecek ama bittiğinde 'ben buna benzer çok fazla film seyrettim' demekten de kendinizi alamayacağınız bir film karşımızdaki...