Gölgeler Ordusu eleştirileri

“L'armée des ombres / Army of Shadows”, senaryosunu da, Fransız Direniş hareketi üyelerinden Joseph Kessel’in, kendi kişisel deneyimlerini Direnişin diğer üyelerinin (fiction) kurgusal versiyonlarıyla harmanlayan aynı isimli romanından uyarlayarak yazan Jean-Pierre Melville’in yönetmen koltuğunda oturduğu bir drama…

Vizyona girdiği 1969 yılında, siyasi nedenlerle Fransa’da pek hoş karşılanmayan Amerika’da da sinema dünyasının gündemine ancak 2006 sonrasında girebilen “nadide mücevher” niteliğindeki bu filmin, 8.2/10 (21.783 oy) ve 4.4/5 (5.000 üzeri oy) olan IMDB ve Rotten Tomatoes izleyici puanı ortalamalarıyla 8.6/10 (75 yorum) ve 99/100 (24 yorum) olan Rotten Tomatoes ve “Mutlaka İzlenmeli” etiketine de sahip olan Metacritic yorum ortalamaları oldukça etkileyici…

Yine de isterseniz, arşivimiz için 1080p (Blu – ray) formatındaki pırıl pırıl bir (The Criterion Collection) kopyasını da bulduğumuz bu filmi, her zamanki gibi önceliği oyuncu kadrosuna vermek suretiyle birde biz inceleyerek yorumlayalım, ardından da puanlamaya çalışalım…

Ancak, artık neredeyse yorumlarımızda geleneksel bir özellik halini aldığı üzere ayrıntılı incelemeye geçmeden önce yine bu filme ilişkin ilk tespitimizi, sonrasında da naçizane ilk önerimizi paylaşalım istiyoruz…

Bu bağlamda da işe; karşımızdakinin, bugün için hiçbiri hayatta olmayan, Lino Ventura, Paul Meurisse, Jean-Pierre Cassel ve Simone Signoret gibi Fransız sinemasının önemli isimlerinin baş rolleri paylaştıkları bu sinema klasiğini tanımlayacak kelimelerin “sıra dışı” olduğunu söyleyerek başlayabiliriz…

Bir kere her şeyden önce; diyelim ki, hem bu oyuncuların hiçbirini tanımıyorsunuz (ki zaten çok büyük bir ihtimalle yeni nesil tanımıyordur) hem de izlemeye başlamadan önce filme ilişkin herhangi bir şey okumadınız ve o nedenle de filmin menşei hakkında bilginiz yok…

Emin olun yine de, koşul ne olursa olsun sofralardan hiç eksik olmayan kırmızı şarap, Éric Demarsan’ın müzikleri ve tarihi dokusunu değiştirmeye kimsenin cesaret edemediği (Marsilya ve Lyon) sokaklarının görüntüleri ile bunun bir Fransız filmi olduğunu hemen anlayacaksınız…

Bu küçük (ama önemli) detayların yanı sıra, sokaklarda cirit atan 1940’lı yılların Citroën’leri ile yine aynı Nazi işgali yıllarının atmosferine uygun mekân, dekor ve kostüm seçimleri ile makyaj uygulamaları da, bize göre filmde takdiri hak eden diğer "Fransız" hususlardı…

Nihayetinde, bütün bu sıraladıklarımızı yan yana getirip Jean-Pierre Melville’in kurgusuyla birleştirdiğimiz zaman da ortaya, sinema dünyasında neredeyse herkesin hemfikir olduğu gibi, çok önemli bir film çıkmış oluyor…

Belki, yine klasik bir laf olacak ama bu söylediklerimiz filme ilişkin ilk tespitimiz olsun…

İlk önerimize gelince…

O hakkımızı da bu kez, Londra’da çekilen bölümlerindeki sinema sahnesi ve afiş görüntüleriyle bir başka sinema klasiği olan “Gone with the Wind” (1939) filmine saygı duruşu da yapılan bu filmin, (başta gerçek hayattan uyarlanmış aile dramı, taciz, tecavüz, felaket, afet gibi herkesi derinden etkileyerek üzen dramatik konulu filmlerde dahi aksiyon arayanlar olmak üzere) ne yazık ki herkese hitap etmediğini söyleyerek kullanmış olalım…

Sonuç olarak, kendi değerlendirme sistemimiz içinde puan olarak 4 verdiğimiz bu film için önerimiz de, nitelikli film meraklıları “mutlaka izleme programlarına almalılar” şeklinde olacak…

Keyifli seyirler,

Son bir not:
Filmde Jean-Pierre Cassel’i (1932–2007) izlerken, ben bunu bir yerden tanıyorum diyebilirsiniz…

Doğrudur…

Zira o, kendisine ikizi kadar benzeyen Vincent Cassel’in (1966 - ) babasıdır…

Yönetmenin en ii filmlerinden birisi bulursanız izleyin gerçekten güzel bir film.10-8