Uzaya Dönüş eleştirileri

"Free Solo" (2018) isimli belgesel ile birer Academy Ödülü kazanmış olan kadim sinemacı ortak (ve karı koca da olan) Jimmy Chin ile Elizabeth Chai Vasarhelyi'nin yönetmen koltuğunda oturdukları “Return to Space”; Elon Musk ve onun kuruculuğunu yaptığı "Uzay Araştırma Teknolojileri Şirketi (Space Exploration Technologies Corp.)" SpaceX'in yirmi yıllık, başarısızlıkların deneyim olarak dillendirildiği öyküsünün anlatıldığı bir belgesel olarak geliyor karşımıza...

Gelin isterseniz, iki saati aşkın bir süre boyunca; aynı sektördeki popüler rakipleri İngiliz iş insanı Richard Branson ile Amazon denilince hemen akıllara gelen Jeff Bezos'tan da kısaca bir söz edilerek doğrudan Elon Musk'ın ticari reklamının yapıldığı bu Netflix filmine biraz daha yakından bakalım...

***

Belgeselin başladığı an itibarıyla, yaklaşık dokuz yıllık bir aradan sonra Amerikalı astronotları; Amerika topraklarından "Uluslararası Uzay İstasyonu'na (International Space Station - The ISS)" taşıyacak olan itici roket ve mekiğe doğru bakmaktayız...

Söz konusu bugünkü fırlatma, "Gösteri Görevi (Demonstration Mission) 2" veya Demo 2" olarak bilinmektedir...

Demo 2, Uzay İstasyonuna düzenli mürettebat uçuşu için NASA'nın SpaceX'i tabi tuttuğu son bir teste daha girecektir...

Zaten SpaceX'in patronu Elon Musk'a göre:

Dünya insanlığın beşiği olsa da beşikte sonsuza dek kalamazsın... İlerlemek için yıldızların arasında olma, insanlığın bilincinin kapsamını ve ölçeğini genişletme zamanı çoktan gelmiş de geçmiştir bile...

***

2020

Fırlatmadan dört ay önce...

Yine Musk, dünyaya bir meteor çarpmadan yahut da ciddi bir iklim değişikliği olmadan; kim bilir, Üçüncü Dünya Savaşı çıkmadan, insanlığın çok gezegenli bir canlı türüne dönüşmesi gerektiğini düşünmektedir...

Bu bağlamda da Musk, SpaceX'i kurmadan önce NASA'nın Mars'a insan göndermesini beklediğini belirtiyor...

Ama ne yazık ki, geçtik NASA'nın web sitesinde buna ilişkin herhangi bir habere yer verilmemesini; 1972 yılından bu yana Ay seferlerine de son verilmiştir...

Yani insanlık yaklaşık elli yıldır sadece, Ay'a ulaşıp zemininde yürümekle yetinmiştir...

İşte tam da bu noktada, insanlığın çok gezegenli bir türe dönüşmesi amacıyla hızlıca bir biçimde yeniden kullanılır bir roket sistemi imal etmesi gerektiğini vurgulamayı da ihmal etmez Musk...

NASA Başkanı Jim Bridenstine'de elli yıllık bu suskunluğu, büyük bir başarısızlık olarak nitelendirirken:

SpaceX gibi ticari şirketlerle yapılan ortaklıklar sayesinde bu gidişatı; yeniden düzeltme şansı bulduklarını ve eğer Demo 2 görevi başarılı olursa, Mars'a gitmeye hazırlanmanın ilk adımı da atılmış olacaktır...

***

Yirmi yıldır arkadaş olan Doug Hurley ve Bob Behnken, Dragon'u güvenli bir şekilde Uzay İstasyonuna götürmekle görevlendirilmiş iki NASA astronotudur...

Fakat her şeyden önce tüm cihazların doğru çalıştığından emin olunması mecburiyeti de bulunmaktadır...

Zira yaşı yetenlerden hiç kimse; 1986'daki kalkıştan saniyeler sonra havada infilak ederek parçalanan Challenger ile 2003'deki iniş esnasında atmosfere girer girmez darmadağın olan Columbia facialarını henüz unutmuş değildir...

O yüzden de Bob ve 2011'deki son fırlatılan mekik Atlantis'in pilotu da olan Doug tam beş yıldır uzay mekiği Drago'nu, SpaceX mühendisleri ile birlikte tasarlamakta olup mekiğe bir iptal sistemi dahil ettirirler...

Ki böylece, aynen Challenger'dakine benzer ters giden bir şey olduğunda mekik, roketten otomatik olarak ayrılarak paraşütle doğrudan Atlas Okyanusuna indirilecektir...

Bu nedenle de, Everyday Astronaut olarak da bilinen Tim Dodd'ın youtube'da yayınlayacağı "Mürettebatsız İptal Testi" uygulaması yapılacaktır...

Gerçekten de planlandığı format da Falcon 9 roketi patlayarak parçalanırken mürettebatsız Dragon, itici roketten ayrılarak okyanusa inişini gerçekleştirir...

***

Başkan Obama'nın özel sektörle işbirliğine gidilmesi ve 2025 yılına kadar da Ay'ın ötesine uzay aracı gönderilmesi gerektiğini ifade ettiği konuşması sonrasında Amerika'da ciddi tartışmalar başlar...

O kadar ilginçtir ki, günümüz kapitalizminin merkezi olan Amerika'da; uzaydaki devlet özel sektör işbirliğine karşı, siyasi karalamayı da içeren mühim bir cadı kazanı kaynatılmaya başlanılır...

Öyle ki, eski astronotlardan Neil Armstrong (Apollo 11) ile Eugene Cernan'da (Apollo 17), muhalif cephe de mevzuya dahil edilirler...

***

Elbette şirket de COO görevini yürüten Gwynne Shotwell ve Hans J. Koenigsmann gibi, Musk'a sonuna kadar güvenerek 2002 yılından bu yana SpaceX'de Baş Mühendis olarak çalışan, Mars hedefine odaklanmış insanlar da bulunmaktadır...

Dakika 25...

Geride sizleri, pazarlama ustası Amerikalıların milliyetçi bir bakış açısıyla; Amerika, Sovyetler Birliği - Rusya ve Çin arasındaki uzay yarışının, rakiplerin başarılarına yer verilmeden anlatıldığı 103 dakikalık bir bölüm daha bekliyor olacak...

Keyifli seyirler,

Elon Musk spacex ve nasa ilişkileri üçgeninde bir uzay belgeseli. Bu konulara ilgisi olanlar için izlenmesini tavsiye edeceğim başarılı bir netflix belgeseli.