Kahraman - Beyazperde.com eleştirisi : Kahramanlık sistemi!

Asghar Farhadi, kendi ülkesi İran’da olduğu kadar bizde de bir hayli ihtimam gören yönetmenlerden biri. Ülkesinin yasaksız yönetmenlerinden biri olarak ülkesinin sınırları içerisinde, yasal yollardan film çekmeyi başarıyor. Son filmi A Hero / Kahraman geçtiğimiz yıl Cannes’da jüri büyük ödülüne layık görüldü.

Ödeyemediği bir borç yüzünden hapse giren Rahim’in başından geçenlerin anlatıldığı hikayede her açığın, her yalanın didiklendiği bir an var; sanki bir göz, bir yaratıcı gibi. Her şeyin, her detayın ortaya çıkmasını sağlayan bir sistem. Buna Farhadi’nin vicdan ve ahlak sistemi diyebiliriz. Bu kadar duvara çarpma hikayesi biraz abartılı gelse de, her didiklenme anı hikayenin açımlanmasını sağlayan bir etkiye ev sahipliği yapıyor. Film bir yargı mekanizması kurmuş gibi davransa da aslında savunmasını yapan herkesin yargılanmadığı, kendince haklılık kılıfını üzerine geçirdiği özgürlükçü bir hava estiriyor. Ama borcunu ödeyemediği için bir insan hapse giriyor. Hatta cinayet hükümlüsü bir adamın idam edileceğini öğreniyoruz. Her şeyin maddi karşılığı var İran hukukunda… İran’ın hukuk sistemini ne kadar eleştirebilir durumdayız bilmiyorum ama Farhadi bir yandan ahlakı hiçe sayan bu parasal düzeni eleştiriyor diyebilirim, bir yandan da her şeye hükmeden yargı koşullarını… (Rahim’in hapishane koşullarını oranın boyacısı, tabelacısı gibi rahat hareket eder bir şekilde yansıtması da ayrı bir tasvir hali)

Karakterlere göz atarsak her şeyiyle masum bir karakter olarak tasvir edilen (sevgilisi bile onun için canını vereceğini söylüyor) Rahim’in karşısına konulan alacaklı; imajı sert, anlayışsız olarak karşımıza dikiliyor ve Farhadi bizi taraf tutmaya zorluyor. Arada Rahim’in tökezlemesine izin verip, onu anti kahraman gibi gösterip bize şüphe odakları yaratmak istese de çok başarılı olamıyor. Altınların teslim edildiği kadını bulduramadığı gibi, akışa etki edecek eski karısının da sesini kesiyor film. Bu durumda hüküm verici sosyal medya damarını kullanmaktan da geri kalmıyor. Sosyal medyayı kullanma şeklinin modern olmaktan uzak olmakla birlikte abartılı bir tepki ve sonuç alma ortamını sunma açısından isabetli bir yol tutturduğunu söylemek mümkün.

Filmin artısı hüküm biçme halinden çok, detaylarla her ruh halinin, her adımın nedenini sorgulamakta, bir nevi insan ruhunun iyi ve karanlık yanlarını ortaya çıkarmadaki başarısında yatıyor. Farhadi, Herkes Biliyor’la ara verdiği ahlaki değerler kulvarına geri dönüyor. Herkesin eline dolanan iplerle, iplerin aslında kimlerin elinde olduğu algısını başarıyla yansıtan bir filmle karşımıza geliyor. Nedense bana biraz daha sistemsel bir eleştiri yaptırdığını hissettirdi bu filmiyle. Bu da filmin hanesine artı olarak girecek kadar önemli bir detay! Rahim’i oynayan Amir Jadidi’nin performansı da çok inandırıcı, bu da filme artı değer katıyor.

twitter.com/banubozdemir