Climax eleştirileri

“Climax”, Arjantin asıllı Fransız sinemacı Gaspar Noé’nin hem yazıp hem de yönettiği ve Denis Bedlow ile birlikte editörlüğünü de üstlendiği müzikal bir drama…

Prömiyeri, 13 Mayıs 2018’de Cannes Film Festivalinin “Quinzaine des Réalisateurs / Directors' Fortnight” bölümünde yapılan ve 19 Eylül 2018 tarihinde Fransa’da vizyona giren filmin, 7.0/10 (57.042 oy) ve 3.5/5 (5.00 üzeri oy) olan IMDB ve Rotten Tomatoes izleyici puanı ortalamalarıyla 6.9/10 (182 yorum) ve 67/100 (37 yorum) olan Rotten Tomatoes ve Metacritic yorum ortalamaları, orta karar bir filmle karşı karşıya olduğumuzu söylüyor gibi…

Yine de isterseniz, her zamanki gibi önceliği oyuncu kadrosuna vermek suretiyle 3 milyon dolarlık bir bütçeyle çekilen ve sadece 2 milyon dolarlık bir gişe yapabilen bu filmi birde biz inceleyerek yorumlayalım ve ardından da puanlamaya çalışalım…

Ancak, artık neredeyse yorumlarımızda geleneksel bir özellik haline geldiği üzere ayrıntılı incelemeye geçmeden filme ilişkin ilk tespit ve naçizane ilk önerimizi de paylaşalım:

Eğer, “2018 yılının en iyi müzikal filmlerinden biri hangisiydi?” şeklindeki bir soruyu “Müslüm” dü şeklinde yanıtlayanlardan iseniz yahut da bir müzikali “Bohemian Rhapsody” (2018) filminin Live Aid konser bölümünden ibaret zannedenlerden seniz, bu film kesinlikle size göre değil…

Zira emin olun, filmin soundtrackinde yer alan Patrick Hernandez, Gary Numan, Dopplereffekt, Soft Cell, Daft Punk ve diğerlerinin müzikleri çok kısa bir süre içinde hararet yaparak su kaynatmanıza yol açacaktır…

O yüzden daha sonra, “Bu da neydi böyle ya?” şeklinde şaşkınlık ifade eden yorumlar yapmamanız için bu filmden uzak durmanızda ciddi yarar var…

Bu küçük uyarıdan sonra şimdi gelelim filmin kendisine…

Ve işe, filmde anlatılanları doğru okuyabilmek için her şeyden önce Gaspar Noé’nin filmografisine ve özelliklede “Seul contre tous / I Stand Alone” (1998), “Irréversible” (2002), “Enter the Void” (2009), “Love” (2015), “Climax” (2018) ve “Lux Æterna / Lux Aeterna” dan (2019) oluşan uzun metrajlı sinema filmi külliyatının tamamına aşina olmak gerektiğini söyleyerek başlayalım…

Neden mi?

Çünkü Gaspar Noé’nin sinemasının “aşırılık” ve “aykırılık” üzerine inşa edilmiş olduğunu başka türlü anlamak asla mümkün değildir…

Bilmeyenler için inanması zordur…

Ama gerçekten de onun sinemasında her şey aşırıdır…

Örneğin “Irréversible” (2002) filmindeki o meşhur yeraltı geçidindeki tecavüz sahnesi, herkesin kaldırabileceği türden bir sahne değildir…

Ama Gaspar Noé bunları yapmaktan ve bu yaptıklarını da yine kendisi gibi farklı bir sinemacı olan (ve kamerayı her an öldürücü son darbeyi vurmaya hazır bir saldırı silahı gibi kullanan) görüntü yönetmeni Benoît Debie ile birlikte insanların gözüne sokmaktan hiç ama hiç çekinmez…

Bütün bu aşırılık ve aykırılıklarda onun esin kaynağı, 2012 Eylül’ünde Sight & Sound isimli sinema dergisine verdiği bir mülakatta ifade ettiği gibi Stanley Kubrick’tir…

Kırktan fazla kez izlediğini söylediği “2001: A Space Odyssey” (1968) için, tereddüt etmeden “Bu film olmadan asla yönetmen olmazdım” diyebilmiştir…

Şimdi tekrar filmimize dönecek olursak…

İşte “Climax” de, diğer beş film gibi benzer aşırılık ve aykırılıkların farklı tonlarda devam ettiği sıra dışı Noé filmlerinin en taze olanlarındandır…

Sanıyoruz bunca anlatılandan sonra, danstan müziğe, LSD’den sekse, ışıklardan gürültüye, kandan ölümlere ve Benoît Debie’nin baş döndüren kamerasına kadar Noé’yi tanımayanlarca filmde abartılı gibi görünen her şey yerli yerine oturdu artık…

Öyleyse…

Sonuç olarak, diğer Gaspar Noé filmleri gibi yine arşivimize de dâhil ettiğimiz bu film için puan olarak 4 veriyor ve “mutlaka izlenmeli” şeklindeki bir öneriyle de noktalıyoruz yorumumuzu…

Keyifli seyirler,

Sinema'da en zor teknik tek plan çekimidir. Yani kesme olmadan bir sahnenin uzun bir süre akıp gitmesidir. En ufak hatada sahne baştan alınır, o derece riskli bir yöntemdir. Ancak bu film o denli bir usta yönetmenin elinden çıkmış ki, oyuncuların neredeyse tamamının ilk filmleri olmasına rağmen bu teknik tüm film boyunca uygulanmış ve koskoca film yalnızca birkaç planla çekilmiş.Bu arada ne denli doğrudur bilemem -ki bu veri bence çok inandırıcı- filmin senaryosu yalnızca 5 sayfa ve 15 gün gibi, sadece kısa filmler için normal sayılabilecek bir sürede çekilmiş. Bu denli hareketli ve her saniyesi gerilim barındıran bir uzun metraj film için bu süre, mucizevidir.

Öncelikle film her açıdan bir noe filmi.Işıklar,şarkılar,tonlama.Film ortasına kadar ilerleyen 2 tek plan sahne ve 1 tane interview tarzı orta geçişe sahip ve bu kısımların insanı çok yoruyor.Tabii ki bu düşünülmüş bir şey çünkü filmin sonlarında ilerleyen uzun,soluksuz tek plan sahne o gerilimi ve heyecanı tam olarak verirken,başta film bizi karakterlerimizin yorgunluğuna zihnen yaklaştırmaya çalışıyor,böylece final sahneye kadar karakterlerimizi daha iyi anlıyor ve filmin sonunda "Öf yandı kafam" diyorsunuz.Filmin bir "-" yönü olarak çok fazla karaktere sahip olması denilebilir,ama bu karakterleri akılda tutamazlık yine nor oyunu gibi duruyor,böylece ortam keşmekeşliğinde kimin ne olduğunu unutuyoruz.Noe'nin tarzı bu,bazı hayat gerçeklerini yüzümüze çok sert bir şekilde vuruyor.İrrevisible,Love filmlerinde olduğu gibi...Ayrıca başka sitelerden Climax Metaforları analizine de bakmanızı öneririm.