Savaşın Gölgesinde eleştirileri

“Mientras dure la guerra / While at War”, senaryosunu da Alejandro Hernández ile birlikte yazan Alejandro Amenábar’ın yönetmen koltuğunda oturduğu tarihi bir drama…

Ancak başlamadan hemen belirtelim ki, iç savaşın kazanıldığı 1939 yılında başlayıp General Francisco Franco’nun hayatını kaybettiği 1975 yılına kadar tam 36 yıl boyunca devam eden “İspanyol faşizminin” kökenlerini, bırakın merak etmeyi bu tür konularla hiç ilgilenmiyor ve hatta sinema denilince de aklınıza sadece “Marvel” prodüksiyonları ile aksiyon gelenlerdenseniz, bu film sizi asla sarmayacaktır…

O nedenle de, bu profildeki sinema izleyicilerine, “While at War” dan kesinlikle uzak durmalısınız diye sesleniyoruz…

Yok, yeryüzündeki en uzun ömürlü diktatörlüklerden biri olan “Franco rejiminin”:

Tarihsel geçmişi kadar çocuklarının ve çevresindeki dostlarının da tüm uyarılarına karşın yazar, dil bilimci ve felsefeci olan Miguel de Unamuno’nun “milliyetçi cuntaya”, toplum nezdinde meşruiyet ve ideolojik payanda da sağlayan yanlışlıklarının ilginizi çekebileceğini düşünüyorsanız, bu film tam da size göredir diyerek başlayabiliriz yorumumuza…

Aslında bu filmin senaryosu için bir anlamda, Merdan Yanardağ’ın “Liberal İhanet” (2014) kitabının, İspanyol versiyonu gibi olduğunu da söyleyebiliriz…

Yani, eğer o kitabı severek okuduysanız, yanlış “fikir” ve “insanlara” verilen desteklere dair geç kalınmış bir “son pişmanlığın” hiçbir faydasının bulunmadığının (da) anlatıldığı bu filme de kesin bayılacaksınız…

Fakat dediğimiz gibi bunun için dünya siyasal tarihindeki, çok önemli “kavşaklardan” ve özellikle de faşizmin değişmeyen:

(“Tek millet, tek devlet, tek lider” gibi) ortak “dil” ile (“din” ve “eski imparatorlukları dirilterek yeniden ayağa kaldırmak hülyaları" gibi bu konulardaki gerçeklerden tamamen bihaber olan eğitimsiz kitlelere yönelik olarak yapılan “demagojik” propaganda amaçlı) benzer “değerlerden” de haberdar olmanız gerekiyor…

Yoksa verilmeye çalışılan mesajları anlamanız pek de kolay olmayacaktır…

Ki, zaten derin bir “zihinsel uyku” halindeki insanlara, İspanya örneği üzerinden “uykuları kaçıracak” sertlikte “ibretlik” bir ders vermek isteyen Amenábar, bunların hepsini neredeyse gözümüze sokarak tek tek göstermiş de filmde…

“Uyku” demişken de, onu biz uydurmadık...

Bizzat Amenábar, iş işten geçtikten sonra gerçeklere uyanan Miguel de Unamuno’yu (Karra Elejalde), karısının dizlerinde "siesta"yı da aşarak “el bebek, gül bebek” uyutmuş günün her saatinde…

Bitirmeden yorumumuza ekleyeceğimiz son şey, istisnasız filmlerinin tamamı arşivimizde yer alan ve müziklerini de yine bizzat kendisinin yaptığı “anti – faşist manifesto” niteliğindeki bu Amenábar filmini de hayranlıkla izlediğimiz biçiminde…

Belki, yine klasik bir laf olacak ancak diğer yorumlarımızda olduğu gibi “spoiler vermeden” yazılmayanları yazmaya, anlatılmayanları anlatmaya, söylenilmeyenleri söylemeye çalıştığımız bu son derece özgün satırlar, filme ilişkin aydınlatıcı tespitler toplamımız olsun…

Sinema sanatına yaraşır; “emek ve bilgi verilerek” yazılmış bir başka kapsamlı yorumda yeniden buluşmak üzere, kendi değerlendirme sistemimiz içinde puan olarak 3,5 verdiğimiz bu film için önerimiz de, olumsuz yorum ve puanlara aldırmadan, “muhakkak bir şans da siz verin” şeklinde olacak…

Keyifli seyirler,

Son bir not:
Tüm hakları bize ait olan bu yorumun orijinali; bir başka mecrada tarafımızca, 10 Temmuz 2020 günü saat 01.33’de yazılarak paylaşılmıştır...