Mr. Gay Syria - Beyazperde.com eleştirisi : Bir Yuva Arayışı

Suriyeli mülteciler meselesinin az konuşulan, az bilinen bir yanı da Türkiye’ye kaçan ve buradan kendilerini Avrupa’ya atmaya çalışan LGBTI+ bireylerin durumu. Sokaklarda seks işçisi olarak çalışmak zorunda kalan Suriyeli travesti ve translar; kendi içlerinde örgütlenip etkinlikler düzenleyen, seslerini duyurmaya çalışan geyler azımsanmayacak sayıda. Senelerce yurtdışında çalıştıktan sonra 2011’de Türkiye’ye dönen gazeteci ve belgeselci Ayşe Toprak, bu insanlardan birkaçının hikayelerini Halepli Berber (Mr. Gay Syria) filmiyle duyurdu.

Geçtiğimiz sene Antalya’da iptal edilince İstanbul’da bir grup sinemacının ortak çabalarıyla gerçekleşen Ulusal Yarışma’da SİYAD ödülüne layık görülen, Türkiye galasını ise Şubat ayınca 17. !f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali’nde yapan belgesel, Saraybosna ve Chicago gibi uluslararası festivallerden ödülle döndü. Kısacası, Türkiye sinemasının geçtiğimiz yıl ürettiği önemli yapımlardan.

Filmde anlatılan olayların merkezinde, Berlin’de yaşayan, yani bir bakıma kendini kurtarabilmiş, Suriye LGBTI+ hareketinin örgütleyici isimlerinden Mahmoud ve İstanbul’da yardım etmeye çalıştığı insanlar, özellikle de Husein var. Filme adını veren, yani Halep’te berberlik yaparak hayatını kazanan Husein, ülkesinde eşcinsel kimliğini gizlemek zorunda kaldığı için aile baskısıyla evlenip çocuk sahibi olmuş. Şimdi eşiyle, kızıyla, anne babası ve kardeşleriyle İstanbul’dalar fakat artık kendini gizlemiyor olması, İstanbul’da görece bir özgürlük alanı bulması, ailesinin de bazı şeyleri öğrenmesine yol açmış. Onlardan ayrı, kendi gey arkadaşlarıyla birlikte yaşıyor Husein artık. Ancak kendini tam anlamıyla güvende de hissetmiyor. Suriye’den daha özgür bile olsalar, muhafazakar bir yaşam biçimi sürdürmedikleri için burada onlara kucak açan bir ülke bulmuş da değiller. Yarın öbür gün üstlerindeki baskıların ne boyutlara ulaşabileceğinden endişeliler. Dolayısıyla hemen hepsi Avrupa’ya gitmek istiyor.

Mahmoud’un sunduğu fırsat da bu. Malta’da eşcinsel erkekler için düzenlenecek bir güzellik yarışmasına Suriye’yi temsilen de biri gitsin diye uğraşıyor Mahmoud. Hem görünürlük kazanılması adına hem de bu sayede bir kişi bile olsa kendini kurtarır umuduyla... Halepli Berber, önce Suriyeli eşcinsellerin İstanbul’da kendi aralarında düzenledikleri yarışmayı, burada birinci seçilen Husein için bir ümidin doğmasını ve Malta’dan vize alma girişimlerini takip ediyor. Husein’in bir kez oraya vardıktan sonra, Avrupa’dan geri dönmeye niyeti yok. Avrupa ülkeleri de bunun farkında, o yüzden işleri hiç kolaylaştırmıyorlar.

Halepli Berber, kendilerini özgür ve ait hissedecekleri bir yerleri olmayan, umutsuzca bunun arayışındaki Suriyeli eşcinsellere dair aslında umutla dolu filmi. Büyük bir mülteci krizinin bilinmeyen bir yönünü kapsamlıca ve birinci elden anlatan, cinsel kimlikleri kendi hemşerileri tarafından öğrenilirse hayati risk altında bile kalacak bu insanların gözlerini karartıp bir hayalin peşinden koşuşlarının filmi. Sevgilisi Almanya’ya giderken kendisi burada kalan bir geyin; Husein’in daha fazla bir yalanı sürdürmek istemeyen eşi ve çocuğuyla sarsıcı ilişkisinin ve daha nicelerinin sadece hayatta kalmak değil, kim olduklarını gizlemeden özgürce yaşayabilmek için mücadele eden, kendilerini ait hissedecekleri bir yuva arayan insanların filmi.

Twitter: aliercivan