Annette - Beyazperde.com eleştirisi : Hazmı Zor Bir Carax Müzikali

Leos Carax, aklımızı başımızdan alan Holy Motors çılgınlığından yaklaşık 10 yıl sonra, yeni filmi Annette’le karşımıza çıktı. Sparks ikilisi Ron ve Russell Mael’le birlikte ortaya çıkardıkları bir müzikal olan Annette’in başrollerinde ise Fransız yıldız Marion Cotillard ve son dönem kariyerinde şaha kalkan Adam Driver yer alıyor. Bir stand-up sanatçısı ve opera divası arasındaki aşkın anlatıldığı film, Carax’tan beklendiği üzere sürreal geçişler, politik söylemler ve bolca absürt sahne barındırıyor. Cannes gösterimi sonrası eleştirmenleri ikiye bölen film, neredeyse diyalogsuz ve tamamen şarkılardan oluşan senaryosu/anlatımıyla müzikal türüne aşina olmayanları kucaklamayacaktır. Elbette, müzikal sevenlerin de kesinlikle beğeneceğini söylemek güç, zira Carax sinemasının özellikleri ve müzikal türün birleşimi hazmı çok zor bir sonuç ortaya çıkarmış.

Sparks’ın yıllar süren kariyerine baktığımızda, rock müzikten diskoya, elektrodan operaya kadar farklı müzik türlerini bulmak mümkün ve filme baktığımızda, yine her şeyden biraz görebiliriz ama hiçbir şeyden tam olarak yok demek de sanırım yanlış olmaz. Söylenenlere göre ikili, başlangıçta “Annette”i diyalog performansların da olduğu bir albüm olarak planladı ama Carax, projeyle çok ilgilendi ve onları sinema versiyonu konusunda ikna etmeyi başardı. Bu bilgi, albümden dönme bir sinema filmi olarak, bakışımızı değiştirmeye ve bazı ortada kalan anları meşrulaştırmaya yarayabilir. Carax, kendi anlatısına da denk düşen bu özellikleri iyi kullanıyor ve tam anlamıyla çılgınlığın dibine vuruyor.

Filmin açılışı, bir stüdyoda, Carax önderliğindeki bir çalışmanın, albüm göndermesi olarak kabul edebileceğimiz bir sahnesiyle başlıyor. Tamamen farklı bir tarz olsa da, La La Land benzeri filmleri anımsayacağımız, karakterlerin tümünün oluşturduğu bir giriş tercihi bizi karşılıyor. Carax, kısa sürede kendine has manevralarla ve kurgu tercihleriyle diğer müzikallerden ayrışmayı sağlıyor ve kontrolü tamamen ele geçiriyor. Kaldı ki, film başlarken seyircilerden 2.5 saatliğine nefeslerini tutmalarını istediğini söylüyor. Bu noktada, Carax sinemasına aşina olsun olmasın, izleyiciler tamamen farklı ve yaratıcı bir anlatıyla karşılaşacağını anlıyor. Müzikal anlatının altında ise bir masal, bir aşk hikayesi yatıyor. Nihilist, alaycı ve sinir bozucu bir stand-up sanatçısı ve duygusal, kendinden emin, büyüleyici bir opera divasının aşkı…

Filmin hikayesine gelecek olursak, ilk saat itibarıyla kariyeri düşüşe geçen bir erkek ve tam aksine kariyerinin en parlak günlerini yaşamaya başlayan bir kadının ilişkisini izliyoruz. Büyüleyici bir kadın ve nihilist, toksik bir erkek karşımıza çıkıyor. Yok etmeye giden bir ilişkiye, daha önce hiç deneyimlemediğimiz bir yerden tanık oluyoruz. Pinokyo’yu anımsatan çocukları ve onun yarattığı atmosfer de filmin rüya-gerçeklik ikilemine daha gri bir katkı sağlıyor. #Metoo hareketine yapılan gönderme ve hatta final yolunda karşımıza çıkan çocuk istismarı söylemi bazı anları bir zemine oturtmamızı sağlıyor. Ancak, yapılan bazı eleştiriler, Carax’ın anlatımındaki rüya-gerçeklik ikilemi yüzünden bu dertlerin olması gerektiği kadar sert anlatılmadığı yönünde. Metaforlarla dolu bir filmde, bir masal ve zıt iki karakterin aşkı anlatılırken, birçok detayın gerçek olup olmadığı kararsızlığını yaratıyor. Bu eleştirilere katılmak mümkün, özellikle müzikal türüyle haşır neşir olmayanlara duygunun ve söylemlerin geçmesi çok zor ama bu “farklı” deneyim fırsatı da değişen sinema için son derece gerekli. Belki de rock operaların, Avrupa’nın avangart deneysel sinemasının ve absürt anlatının önünü açan eşsiz bir fırsata çevrilebilir. Annette, izleyiciyi ikiye bölse de bu gücü elinde barındırıyor.

Marion Cottilard her zamanki gibi büyüleyici ama Adam Driver’a bir paragraf açmak gerekiyor. Birkaç yıl önce hala kabullenilmeyen bir oyuncu olan, Star Wars kostümü üzerinden bile dalga geçilen Driver, şu an belki de Hollywood’un ve dünya sinemasının en formda oyuncusu. Birbirinden harika yönetmenlerin son filmlerinde yer alan Driver, tamamı farklı olan rollerin hepsinin altından başarıyla kalkıyor. Annette filmindeki “komik olmayan”, nihilist, soğuk, toksik ve alaycı kişiliği, yeteneksiz bir sanatçı temsiliyle öyle harika bir şekilde harmanlıyor ve öyle şık bir kompozisyon ortaya koyuyor ki hayran olmamak elde değil. Driver, artık bir sonraki projesi büyük heyecan uyandıran oyuncuların başında geliyor.

Son bir paragrafla filme dönecek olursak, Annette, Holy Motors kadar etkili değil. Onun yarattığı gücü yakalaması zor ama yukarıda bahsettiğim sebeplerden dolayı bazı türlerin ve anlayışların önünü açabilir, cesaretlendirebilir. Müzikal türü için de yeni bir yolun her zaman olduğunu anlamamızı sağlayabilir. Bunun yanı sıra, filmi çok kötü bulan, hatta alaycı bir komiklik içerisinde yorumlayanlar olacaktır. İzleyicinin, son yıllar birçok filmde olduğu gibi, ikiye, tam da en zıt kutupları yaratarak ayrılacağı aşikar. Carax da hem karakterleri, hem tercihleri ve anlatısındaki ikilemiyle arada kalmış, biraz sıkışmış ve hikayedeki rüya-gerçeklik benzeri bir durumda, ortada kalarak filmin gücünü zayıflatmış ama her şeye rağmen, kötü bulacak dahi olsak, deneyimlememiz gereken bir film.