La Dictadura Perfecta eleştirileri

“La dictadura perfecta / The Perfect Dictatorship”, hikâyesini de Jaime Sampietro ile birlikte yazan Luis Estrada’nın yönetmen koltuğunda oturduğu siyasal bir taşlama…

16 Ekim 2014 tarihinde Meksika’da vizyona giren filmin, hâlihazırda IMDB, Rotten Tomatoes ve Metacritic gibi mecralarda ciddiye alınacak miktarda oydan oluşan bir izleyici ve yorumcu puanı ortalaması mevcut değil…

O yüzden bizde, Meksika’da, tüm zamanların en çok izlenen Meksika filmleri listesinde, sekizinci sıraya yerleşmiş olan bu filmi, her zamanki gibi önceliği oyuncu kadrosuna vermek suretiyle bizzat kendimiz mercek altına alarak incelemeye ardından da puanlamaya çalışacağız…

Bunun içinde, artık neredeyse yorumlarımızda geleneksel bir özellik halini aldığı üzere ayrıntılı incelemeye geçmeden önce:

“Bu filmdeki tarihi karakterler hayal ürünüdür ama olaylar şaşırtıcı derecede gerçektir ve gerçeklerle olan benzerlikler de tesadüf değildir” biçiminde bir uyarı ile başlayan filme ilişkin ilk tespitimizi, sonrasında da naçizane ilk önerimizi paylaşalım istiyoruz…

Bu bağlamda da işe; karşımızdakinin:

Rüşvet ve yolsuzluğun her türlüsüne bulaşmış, Meksika Devlet Başkanlığını da hedefleyen bir Eyalet Valisi üzerinden, Latin Amerika ile Orta Doğu’daki, “muz” ve (siyasi literatüre Merdan Yanardağ tarafından kazandırılmış olan) “hurma” cumhuriyetlerine dair, “Güleriz ağlanacak halimize” dercesine, eğlendirmekten çok düşündürmeyi amaçlayan mizahi bir eleştiri olduğunu söyleyerek başlayabiliriz…

Elbette bu eleştiri, sadece o talihsiz ülkeleri parmaklarında oynatan “siyasi cambazları” hedef almıyor…

Bırakın (bağımsız ve özgür kalmış olan) gazeteleri okumayı, televizyonda, pembe dizi izlemek dışında başka hiçbir alışkanlıkları bulunmağı için “gerçeklik” ile tüm bağlarını kopartarak masalsı bir “popülizmin” ürünü olan asılsız vaatlere teslim olan ve böylelikle de göreve tabanı delik “pençeli” potin ile gelen ve binlerce dolarlık İtalyan marka ayakkabılar ile devam eden bu hırsızların “değirmenine su taşımaya devam eden” kitleler de paylarına düşeni alıyorlar…

Bu, çok açıkça gösteriliyor filmde…

Öyle ki, filmdeki bütün TV sahnelerinde neredeyse bütün Meksika, “Yalan Rüzgârı” benzeri aynı aşk dizisini izlemekle meşgul…

Yalnız, buradaki en “şok edici” ve belki birazda “küçük düşürücü” açıklama; “Benim seçmen kitlem gazeteyi okumak için değil, dürüm sarmak ve tuvalette kâğıt ihtiyacını gidermek için kullanır” diyerek gazetelerde yazılan gerçeklerden çekinmediğini belirtmeye çalışan Eyalet Valisi Carmelo Vargas’tan (Damián Alcázar) geliyor…

Kendisiyle ilgili yolsuzluk ve rüşvet görüntülerini, benzeri tüm siyasiler gibi “montaj” olarak nitelendirerek reddeden aynı Vargas, muhaliflerini de, “Eşitlik, adalet ve demokrasi ile kafayı bozmuşlar” diye eleştirmekten de geri durmuyor…

Tabii ki, bu türden konuşmalar Vargas’ın apaçık ortalığa saçılmış olan pisliklerinin üstünü örtmeye yetmiyor…

O nedenle, bundan sonra devreye; parasını da ödeyerek hizmetini satın aldığı ülkenin en büyük TV kanalının, gündem değiştirerek “algı yaratma” operasyonunun alınması gerekiyor…

Eminiz, bu “planlı operasyonun” çok önemli bir parçası olarak, Meksika’da hemen her evde merakla izlenen “kaçırılan ikiz kız kardeşler” haberleri ile sözde bu çocukları kurtarmak için Eyalet Özel Kuvvetlerince, önceden uyuşturucu ve silah yerleştirilmiş olan suç mahallinden yapılan (kurmaca) “Canlı” TV yayınına bayılacaksınız…

Fakat Ekonomi Bakanlığınca, tedbir olmak üzere iğneden ipliğe ülkedeki hemen her ürün ve hizmete %25 oranında zam yapıldığının açıklandığı bir ortamda, Devlet Başkanının televizyonun canlı yayınında kendisine yöneltilen:

“Bu zamlar Meksikalı aileleri nasıl etkileyecek” sorusuna verdiği, “Evin hanımı değilim, o yüzden de market alışverişini ben yapmıyorum” dediğinde önce biz koptuk ardından da TV kanalı kalın harflerle, “TEKNİK BİR AKSAKLIK” diyerek yayınına ara vermek zorunda kaldı…

Peki, bu arada ülkesinde satılan ekmeğin, patatesin, soğanın, domatesin vs.nin fiyatı hakkında hiçbir bilgisi bulunmayan ve hatta ilgilenmediğini, herkesin gözünün içine baka baka TV’de açıkça ilan da eden Devlet Başkanına bu soruyu yöneltme cesaretini kendinde bulan ve aldığı yanıt karşısında da gülme krizine yakalanan sunucuya ne mi oldu?

Ne yazık ki, hem bu sorunun yanıtını hem de filmin çok daha çılgın olduğunu düşündüğümüz finalinde yaşananları öğrenmeniz için izleyerek görmeniz gerektiğini söylemekle yetineceğiz…

Belki, yine klasik bir laf olacak ama diğer yorumlarımızda olduğu gibi “spoiler vermeden” yazılmayanları yazmaya, anlatılmayanları anlatmaya, söylenilmeyenleri söylemeye çalıştığımız bu son derece özgün satırlar filme ilişkin ilk tespitimiz olsun…

İlk önerimize gelince:

O hakkımızı da bu kez; politik sinema ile yakından ilgilenen sinefil dostlara, “Bu işi korkusuzca yapan Latin Amerika sinemasının seçkin yönetmenlerinin filmlerini de (**) izleme listelerinize almayı unutmayın” diye seslenerek kullanmak isteriz…

Sonuç olarak, kendi değerlendirme sistemimiz içinde 3,5 verdiğimiz bu film için önerimiz de olumsuz yorum ve puanları dikkate almadan, “izleyerek kendinize bir iyilik yapın” şeklinde olacak…

Keyifli seyirler,

Son bir not:
(**) için örneğin neredeyse izlemediğimiz ve arşivimize de almadığımız filmi kalmayan favori yönetmenlerimizden Şilili Pablo Larrain’in, “Post Mortem” (2010), “No” (2012) ve “Neruda” (2016) isimli filmlerinden oluşan şahane üçlemesi…