Büyük Açık eleştirileri

Dünyadaki en uzun yapılan araştırma 75 sene süren bir araştırma... Bugün 80 yaşının üzerine gelen kişilerin tüm hayatlarını inceleyen ve onların nasıl ve nelerden mutlu olduğunu inceleyen ve belli aralıklarla kontrol eden bir araştırma. Araştırmanın sonucunu söylemeden önce bu konu ilgili yapılan anketin sonucuna bakalım; hayatta mutlu olmak için hedefiniz nedir? Yüzde 80 kişi ilk sırada zengin olmak derken, yüzde ellisi ise ünlü olmak amacını ilk ikide yer vermiş... Peki neden bu kadar para ve ün önemli?

İnsan zihni referans noktaları ile karşılaştırma yaparak çalışır. Onun için karşıtlıklar, kıyaslamalar olmak zorundadır. Bebeklik çağında keşfi ise ayrı bir fiziksel beden olduğudur. Bunun üzerine geliştirdiği kişilik yan “Ben olmak” için başkalarının olması gerekir ve devamlı kendini onlarla karşılaştırmaya başlar. Ünlü olmak zihnin gözünde var olduğunun en büyük ispatıdır ve doğal olarak diğerlerinden daha iyi veya üstün olduğunu düşünür. Zihnin en temel görevi ise özdeşleştiği bedeni hayatta tutmaktır... Para ise ona sanal bir güvence hissi verir. Diğer taraftan para ünlü olmak için de araç gibi görülür; ev, araba, statü; egonun favori arzuları...

Bazen bu arzuları kullanan sistemler ortaya çıkar; bankerler veya saadet zincirleri... Arkasında temeli olmayan finansal zenginleşme araçları. Ama hiç böyle bir durumu Amerikan morgıç sisteminde olma ihtimali olur muydu? Az bir teminatla yüz bin dolarlık ev alınıp, bu ev teminat gösterilerek daha büyük bir kredi çekilmesi ve bu kredileri notlandıran firmaların rekabetten ötürü devamlı iyi notlar verilmesi... Bu da yetmiyormuş gibi iyi ve kötü kredili finansal ürünleri paket yapıp değişik isimler altında pazarlanması... Sonuç 2008’de diğer ülkeleri de etkileyen milyonlarca kişinin işsiz kalmasına sebep olan Amerikan Morgıç Krizi.

Film, tüm bu krizi geldiğini gören bir gözü kör Michael Burry ve onun gibi bu durumu hisseden bir kaç farklı grup insanın girdikleri büyük risk. Bu insanların yaptıkları Amerikan gayrimenkul piyasasına sigorta yaptırmak gibi bir şey... Bankalar böyle bir risk görmedikleri için büyük bir keyifle sigorta primlerini almaya devam ederler, ancak tüm bu felaket patlak verirken bu kişiler de bu durumdan bireysel olarak istifade ederler...

Tam derinlerde yatan mekanizma nedir? Bu basit bir finansal kriz değildir. Cevap kolektif olarak daha fazlasını istemek ve egonun arzularının doymaması, kolektif olarak oluşturduğumuz güvenlik illüzyonu peşinde koşmak mı?..
Filmle ilgisi olmayan araştırmanın sonucunu merak ediyor musunuz? Bu seksen yıllık serüvenin ardından kimler daha huzurlu, mutlu ve sağlıklı olmuşlar? Sevgileri ile beraber daha sıkı bağları olan kişiler... Daha fazla insan değil, sosyal medyada daha fazla arkadaş değil; sevdikleri ile fiziksel anlamda daha kaliteli ve yoğun bağ kuranlar...

Her ne kadar terminolojiyi ve neler olup bittiğini yaratıcı bir şekilde basitleştirmeye çalışsalar da, kesinlikle geniş bir kullanım kılavuzu gerekiyor filmi tam olarak anlayabilmek için, iktisat vb. okumadıysanız eğer. Tabii ki 2008 ekonomik krizinden ve yaşananlardan az çok, dışarıdan da olsa haberimiz var. Amerika'daki yatırım şirketlerinin başına gelenleri de yine kıyıdan köşeden takip ettiğimiz kadarıyla biliyoruz. Ancak bir süre sonra filmi taşıyan konusunda ziyade gerçekten üst düzeyde seyreden oyuncu performansları oluyor yalnızca. Steve Carell, Christian Bale, Ryan Gosling ve çok az görünen Brad Pitt, muhteşem bir kadro oluşturuyor. Özellikle Carell akıllarda yer edecek bir karakter profili çiziyor. Tüm karmaşasına karşın sıkmadan izlettiğini söyleyebiliriz.

Film gerçek anlamda bir sürü karışık terim ve ifadelerle dolu. Konuyu anlamadan filme dalmak hiçbir şey anlamamanıza yol açabilir. Bu yüzden bir yerden bulduğum bilgileri kendi çapımda özetleyerek ve bizim seviyemize indirerek size açıklamaya çalışacağım. Filmi izlemeden önce okursanız yararınıza olabilir...

Ev almak isteyen kişiler mortgage acentasına gidiyor. Onlarda bu kişileri bir banka ile buluşturuyor. Acenta parayı cukkalıyor. Ailede ev sahibi oluyor. Krediyi veren banka da, başka bir yatırım bankasına mortgage'leri satıyor. Böyle, böyle yatırım bankası bir sürü mortgage satın alıyor. Evi alan kişiler de bunlara her ay taksidini yatırıyor. Bu gelen paraları yatırım bankası üç dilime ayırıyor. Güvenli, iyi ve riskli. Daha sonra yatırım bankası, güvenli dilimi sadece güvenli yatırım amaçlayan yatırımcılara, ortadaki dilimi diğer bankalara, en alt dilimi de risk arayanlara iteliyor. Yatırım bankası bu sayede paraları götürüyor. Bu şekilde herkes parayı götürmektedir. Yalnız artık motgage alacak seviyede kimse kalmamıştır. Bu yüzden artık riskli kategoridekilere, parayı ödeyemeyeceklere bile mortgage vermeye başlarlar. Ne de olsa evi alan parayı ödeyemezse ev bankaya kalacaktır. Bu şekilde herkes kazanmaya devam eder. (Çok büyük bir ihmal var tabi burada.) Ta ki evi alanlar parayı ödeyememeye başlayana kadar. Bundan sonra evler teker teker boşa çıkmaya başlar. Taksitleri ödeyenler azınlıkta kalır. Ve daha sonra yatırım bankalarının elinde bir sürü boş ev dolar. Bunları yatırımcılara satmak ister. Ama onlar da aptal değil tabi almazlar. Çünkü yatırımcıların elinde de bir sürü mortgage vardır ama onlarda ellerindeki bu bombalarla ne yapacağını bilemez. Ve yine mortgage veren bankalarda ellerindekileri çıkarmak isterler ama onlarda hiçbir şey yapamazlar. Mortgage alan yok. Evler boşta. Bundan sonra kriz patlak verir. Ve bütün hepsi iflas bayrağını çeker.

Onu da al, bunu da al, biraz şundan biraz bundan, evimiz yok olsun sıkıntı değil mortgage var. 15 yılda 20 yılda ödersin ne olacak. Kira öder gibi, herkes alıyor, sende al. Hayatını yaşa. taksit taksit ödersin, zaten çok bir şey de değil. Böyle böyle insanlar, hayatlarının çok büyük bir kısmını bir yere bağlıyorlar. Geleceğin ne getireceğini bilmeden 20 yıl sonrasına yatırım yapıyorlar. Ufak görünen ücretler, aldatıyor ve çok çok uzun bir yükümlülüğün altına giriyorlar.

Filmde de bu krizi önceden fark eden yatırımcıların, ya herru ya merru demesiyle bu kargaşaya dalışını anlatıyor. Dediğim gibi film bir sürü terimlerle dolu. Aslında buna çözüm bulmak için yönetmen farklı taktikler ve farklı girişimlerde bulunmuş ama yine de tam olarak olayı kavrayamıyorsunuz. Filmin çoğu kısmı konuşma havasında geçiyor. Size bir hikaye anlatır gibi. Sizi karşısına alıyor ve sizinle konuşuyor. Bu açıklama kısımlarında farklı bir kaç sanatçı geliyor ve olayı size anlatmaya çalışıyorlar. Onun dışında bu 4. duvarın yıkılması denen olay gerçekten çok başarılı olmuş. Sizi olayın içine dahil ediyor ve birebir size anlatıyor.

Filmin müthiş bir oyuncu kadrosu var yalnız bu kadro öyle her an sizinle olmuyor. Üç farklı bölümde geçiyor. Ve bunlar birbirlerinden bağımsız. Bir Ryan Gosling'in olduğu tayfa var ve burada özellikle Steve Carell müthiş oynamış. Orada ağır öne çıkan o olmuş. Bir Brad Pitt'li tayfa var. Bana göre en zayıf kısımlar onların tarafı oldu. Çok geride kalmışlar. Pitt de az rol almış zaten. ve son olarak Christian Bale tayfası. Aslında oraya tayfa demek yanlış olur. Çünkü Bale tek başına götürüyor adeta. Harika bir oyunculuk çıkarmış. Rahat, kendinden emin, müzik delisi bir karakterle karşımıza çıkıyor.

Bu sene Oscar'a 2 dal ve üzerinde aday olan filmlerin hepsini izlemiş oldum. En iyi filme aday olanlar arasında da bu sonuncusuydu. Şöyle söyleyebilirim. Zayıf halka film değil. Benim görüşüm bu gece Spotlight'a gidecek ödül. Ama bu filminde en az The Revenant ve Mad Max kadar şansı var. Bale'in yardımcı oyuncu dalında acayip rakipleri var. O yüzden hiç şansı olduğunu düşünmüyorum. En iyi uyarlama senaryo çok büyük ihtimalle bu filme gidecek. Onun dışında belki bir de kurgu da alabilir. Ama zannetmiyorum. Tek Oscar'la dönecektir bu film. Farklı çekim teknikleri, farklı anlatımıyla başarılı bir yapım diyebilirim. İyi seyirler... 8.0/10

Film bankacılık ve finans kuruluşlarının aslında nasıl çalıştığını anlatan dolu bir film. Ekonomik terimlerden uzak kişilerin anlaması zor olsa da film kendince küçük tiyolar vermiş anlamanız için. Küçük yatırımcıların ve küçük yatırımlarla ev alan basit insanların üzeri çiğnenerek dev yatırımcıların nasıl ayakta kaldığını, aslın da dünyanın batışına sebep olan faiz belasının gerçek yüzünü anlatan iyi bir film. Faiz alarak ve faizle dönen bir ülkenin aslında kendini sokan bir akrepten farkı olmadığını gözler önüne seriyor. Ayrıca sahtekarlık ve dolandırıcılıkta işin içine girince yine olan halka oluyor. Bu filmden çıkarmamız gereken en güzel ders banka ve finans kuruluşlarından uzak durun!

Yalnızca finans sektörü ile ilgilenenlere değil herkese hitap eden, tam anlamıyla ağlanacak halimize güldüğümüz bir film. 2008 krizinin anlatıldığı filmde tüm teknik terimler de tüm detaylarıyla açıklanıyor. Oyuncuları zaten daha önceden tanıyoruz ve filmde de bizi yanıltmayarak on numara iş çıkarmışlar. Hatta oyunculuk performanslarının en üst seviyede olduğunu düşünüyorum. Konunun seyirciye aktarılış şekli de kara mizahın dibine vurularak yapılıyor. Bu anlamda filmin dünyada eşi benzerinin olmadığını düşünüyorum.

aslında filim güzel ama bankacılık terimlerini iyi bilmek gerek bunları bilmediğim için yarıda kestim filmi oyuncu kadrosuda çok iyi

Bu film kesinlikle çok güzel. Senaryo olarak basit bir film ama usta oyuncular rollerinin hakkını veriyor. Özellikle christian bale büyük oyuncu.

Finans sektöründe çalışanlar ve ilgilenenler için olağanüstü,kıymetli bir belgesel niteliğinde film,konuya yabancılar için,izlerken, açıklayıcı kitapçık gerekli bence.

Şahsen gerçek olayları anlatan filmleri severim.acı gerçeklerin olduğu bir film,dolandırıcılık ve sahtekarlıgın üstüne kurulu kapitalist sistemin pis yönlerini gösteren baş yapıt bir film.zaten kadro akıl almaz seviyede iyi..ama filmi anlamak gerçekten çok zor.basit bir anlatımı var ama kaçırdığınız en küçük şey herşeyi anlamsız kılıyor.kesinlikle türkçe dublaj izlenmesi taraftarıyım.