Zama eleştirileri

“Zama”, senaryosunu Antonio di Benedetto’nun 1956 tarihli aynı adlı romanından uyarlayarak yazan Lucrecia Martel’in yönetmen koltuğunda oturduğu bir Arjantin filmi…

Prömiyeri, 31 Ağustos 2017’de Venedik Film Festivalinde yapılan film, 90. Academy Ödüllerinin Yabancı Dilde En İyi Film kategorisinde Arjantin’in adayı olmuş ancak yarışmaya layık bulunan beş film arasına adını yazdırmayı başaramamış… Hatırlanacağı gibi o yıl bu ödülü, “Una Mujer Fantástica / A Fantastic Woman” (2017) filmi kazanmıştı…

Bu filmi, bizim açımızdan izlenmeye değer kılan hususların başında; 6.7/10 (2.278 oy) ve 3.4/5 (297 oy) olan IMDB ve Rotten Tomatoes izleyici puanı ortalamaları ile 8.2/10 (90 yorum) ve 89/100 (25 yorum) olan Rotten Tomatoes ve “Mutlaka İzlenmeli” özel etiketine de sahip Metacritic yorum ortalamaları arasındaki ciddi çelişki geliyor…

Acaba kimin puanları doğru?

İzleyicinin mi yoksa yorumcuların mı?

Bu sorunun yanıtını aramak üzere, oldukça düşük bir bütçeyle çekildiği her halinden belli olan filme, gelin isterseniz, her zamanki gibi önceliği yine oyuncu kadrosuna vermek suretiyle biraz daha yakından bakalım… Böylelikle bir anlamda, Arjantin sinemasının geldiği son nokta hakkında da fikir edinmiş oluruz diye düşünüyoruz…

Evet, film bir Arjantin filmi… Ancak başroldeki oyunculardan Zama karakterini canlandıran Daniel Giménez Cacho ve Luciana karakterini canlandıran Lola Dueñas İspanyol, Vicuña Porto / Soldado Gaspar Toledo karakterlerini canlandıran Matheus Nachtergaele ise Brezilyalı… Gerçi gerek Daniel Giménez Cacho ve gerekse de Lola Dueñas, filmde Arjantin’de yaşayan iki İspanyolu oynadıkları için pek bir sorun yok… Hatta tam tersine böylelikle izleyiciye, iyi oyunculuk performansı izleme fırsatı da sunulmuş… Ki zaten bu oyunculardan, daha önce Alejandro Amenábar’ın “Mar adentro / The Sea Inside” (2004) ı ile Pedro Almodóvar’ın “Volver” (2006) ve “Los abrazos rotos / Broken Embraces” (2009) gibi filmlerinde de oynamış olan Lola Dueñas, sinemaseverlerin çok yakından tanıdıkları oldukça değerli bir isim…

Filmin çekimleri Arjantin’de yapıldığı için işin teknik kısmında işler biraz farklı yürümüş… Portekizli görüntü yönetmeni Rui Poças ile editör Karen Harley ve birkaç isim dışında son derece doğru bir kararla teknik kadro için Arjantinli sinema emekçilerinin ağırlıkta olduğu yerel bir ekip kurulmuş…

Gelelim filmin hikâyesine… 18. Yüzyıl İspanyol kolonyalizminin bütün çıplaklığıyla resmedildiği filmde, karakter olarak Zama, aslında oldukça küçük bir ayrıntı…

Büyük resim tamamıyla, İspanyolların, Latin Amerika’yı ve bu kıtadaki uçsuz bucaksız tarım alanlarında çalıştırılacak köle temini için Afrika’yı nasıl talan ettikleriyle alakalı…

Bunu, ön planda, daha iyi bir yere tayinini bekleyen Zama’nın çaresizce çırpınışları olarak sunulan filmin hikâyesinin her bir karesinde iliklerinize kadar hissedebiliyorsunuz zaten…

Kimi eleştirmenlerin Terrence Malick’in “The New World” (2005) ile benzerlikler bularak karşılaştırmaya çalıştıkları bu filmin, özellikle de yanan ve yıkılan köprüler, dakika başı mantar gibi patlayan bombalar, takla atan otomobiller, uçan tekmeler gibi bol aksiyon sahneleri ve bilgisayar mucizesi görsel efektlerle cilalanmış büyük bütçeli Hollywood prodüksiyonlarından hoşlananlara göre olmadığı çok açık…

O yüzden de bu tür aksiyon filmlerinden hoşlananlara önerimiz, her bir dakikası kendilerine bitmek tükenmek bilmeyen bir kabir azabı gibi gelecek olan bu filmden kesinlikle uzak durmaları şeklinde olacak…

İzleyecek herkese keyifli seyirler,

Son bir not:
Tüm hakları bize ait olan bu yorumun orijinali; bir başka mecrada tarafımızca, 1 Ekim 2018 günü saat 01.40’da yazılarak paylaşılmıştır...

En iyi filmler listelerinde gördüm ve izledim. Vasat bir film. Tavsiye etmiyorum. Arka planda yerlilere yapılanlar ilginç ama izlemeye değmez.