Star Wars: Bölüm I - Gizli Tehlike: Beyazperde.com eleştirisi

Bizler, eski sinefiller ona "Bay THX" diyoruz. İyi ki, 13 yıl sonra "Yıldız Savaşları" serisinin dördüncü sırada çekilmiş 1. bölümünü 3 boyutlu olarak yeniden düzenledi de, bu fenomenin hala nasıl 'yepyeni' olduğunu idrak edip belleğimizdeki yerini sağlamlaştırdık.

3.boyut, komplike görsel yapıda, karakterler, tipler, objeler ve Roma, Yunan, Mısır uygarlıklarının bileşimi mimaride bazı ayrıntıları daha fark edilir kılmış. Seyri zevkli tabii... Ama asıl, giderek trajikleşecek 2. üçlemenin görece en eğlencelisi olarak, bu film önemli bir yerde zaten.

Önce, "Bay THX", cin fikirli George Lucas'ı üç tümceye sığdırarak anımsayalım: 'Orwell'imsi bilim kurgu "THX 1138" (1971) ile parladı ve 1962 yılının California'sından gençleri anlattığı 'özlemli güldürü' "Gençlik Yılları (American Graffiti)"yle de (1973) 5 Oscar adaylığı kazandı... "Yıldız Savaşları (Star Wars: Episode IV - A New Hope)"(1977) adlı 'kilometre taşı'ndan sonra ise sinemanın iki temel unsuru görüntü ve ses teknolojilerine yatırım yaparak devrimsel nitelikte gelişmelere öncülük edip, başta Indiana Jones serisi olmak üzere birçok fantastik filme yapımcı olarak imza attı... Teknoloji üretim şirketi ILM (Industrial Light & Magic) ve LucasFilm'in ilk teknik müdürü Tomlinson Holman'la geliştirdiği ses düzenleme yöntemi THX'i (Tomlinson Holman eXperiment) dünyaya tanıtıp pazarladı.

Lucas'ın her "Star Wars" filmi ise, konjonktüre göre çok farklı okumalara açık olacak... Politik ve felsefi göndermelerle / anıştırmalarla, dünya döndükçe, diğer bir deyişle de demokratik rejimlerle diktatörlükler savaştığı sürece tartışılacak!

"Çok uzun zaman önce, uzak çok uzak bir galakside..." ile başlayan tümceyle içine giriverdiğimiz evrendeki 'güç dengeleri'nin oluşmasında soğukkanlılıklarıyla görev alan bilge Jedi şövalyelerinin kaynağı, benliğin en saf halini ve gerçek gücünü esas alan Uzakdoğu felsefeleri... Şimdi, savaşların çekirdeğindeki bu gücün özel anlamlar yüklenilerek yöneltildiği varlıklardan oluşan iki zıt kutbun, 'karşıtların başlangıç öyküsü' karşımızda.

Yani, karanlığı / soylu bir kötülüğü temsil edenler ile onlarla mücadelede zorlanabilen, ancak serüven tutkusunun kolayca risk alabilme özelliğiyle kahramanlaşıveren, zaman içinde de iradelerinin yüce olgunluğuna erişebilenler karşı karşıya. Naboo gezegenini kuşatıp işgal eden Ticaret Federasyonu'nu yönlendiren "Senatör Palpatine"(Ian McDiarmid) ile yok olduğu bilinen bir Jedi türünden (Sith) Darth Maul (Ray Park) ve işbirlikçileri bir tarafta, genç Obi-Wan Kenobi'yle (Ewan McGregor) hocası Qui-Gon Jinn (Liam Neeson) ve adalet savaşçıları diğer tarafta!

Bu ilk bölümün önemi, ileride oğlu Luke ile dramatik anlar ve iradi savaş yaşayacak olan, 'siyahla beyazın müthiş sentezi' Darth Vader'ın, 'çocuk' Anakin Skywalker'ken köle olarak annesiyle birlikte yaşadığı sıcak Tatooine planetinde Qui-Gon Jinn tarafından keşfedilmesi: Bu keşfin tohumlarını attığı gerginlik, sınırlı fakat etkili.

Yıldız Savaşları: Bölüm I - Gizli Tehlike (Star Wars : Episode I - The Phantom Menace) 3D, serinin en yumuşak filmi gibi... Bu çerçevede, 'dijital artistik' kompetanlarının "Titanik (Titanic)"i bile dörde katlayarak iki bin planda oluşturdukları numaralar, canlı oyuncularla çizgi karakterlerin aynı karelerde yer aldığı bir 'masal filmi' duygusu uyandırıyor... Lanet Watto, sevimli sakar Jar Jar Binks, eski dostlar R2-D2 ve C-3PO ile de çok renklenen bir masal bu. Erkeksi Carrie Fisher'ın Prenses Leia'sından çok daha görkemli, tasarım harikası kostümler içinde saygı uyandıran Prenses Amidala (Natalie Portman) bile masalsılığa çok uygun.

Doğaldır ki, John Williams'ın yepyeni temalarıyla ateşlenen ve koşut kurguyla izleyeni yerine mıhlayan son çeyrek başta, filmin evreninden ayrılmanız bir saniye bile söz konusu değil.

ali.ulvi.uyanik@gmail.com

twitter:aliulviuyanik