Uyumsuz - Beyazperde.com eleştirisi : Genç kızlar, salonlara!

Açlık Oyunları ve Alacakaranlık Efsanesi gibi çok satan bir "Young Adult" (ortaokul yaşında gençler) fantezi roman serisinin sinema versiyonu vizyona girmeyeli neredeyse bir-iki ay olmuştu. İşte bu yüzden Uyumsuz, türe gayet uyumlu olarak genç kız seyircileri salonlara çağırıyor.

Bu her biri birbirine benzeyen hikayelerin şablonu genelde tutucu ve bireysellikten uzak bir toplumda özel güçlere ve yeteneklere sahip olduğunu fark eden ve bu yetenekler sayesinde kendisine zülmeden otoriteye karşı çıkan bir genç kız etrafında oluşur. Bu şablonun çoğu zaman genç kız seyirci üzerinde işe yaramasına ve bu sayede bu kitapların ve filmlerin bu kadar para kazanmasına şaşırmamak lazım, çünkü bu türün hedef seyircisi her biri çok özel olduğuna inanmak isteyen, otoriteyi sevmeyen ortaokul yaşında kızlar. Fakat türü bildiğiniz sürece başı sonu hemen tahmin edilebilir bu hikayeler her ne kadar belli bir formüle dayansa da en basitinden kopyacılık olmasın diye orijinal bazı elementler enjekte etmeye uğraşır.

Mesela Suzanne Collins bu şablonu alıp üzerine Battle Royale ve The Running Man ekliyor, Stephanie Meyer ise güneş ışığında parlayan vampirler ve bol kaslı kurt adamlar koyuyor. Uyumsuz ise hiç bir şey eklemeden bu şablonu olduğu gibi aktarıyor, bitmiş bir filmden çok en basitinden nasıl bir "Young Adult" serisi yazılır ve kolaydan para kazanılır dersini andırıyor.

Artık türe zorunlu olan rastgele bir ‘Büyük Savaş’tan yüzyıl sonra toplum beş değişik gruba ayrılmıştır. Herkesin istisnai oranda ya akıllı ya da güçlü olmasını gerektiriyor bu gruplar ve durum böyle olunca sokakları kimin temizlediğini, şehrin etrafında dolaşan treni kimin kullandığını, işçi sınıfının nerede olduğunu sormamak elde değil. Bu işleri belli bir gruba girmeyen insanların yapmadığı da belli çünkü onlar şehrin etrafında zombi gibi amaçsızca dolaşıyorlar.

Tris (Shailene Woodley), hangi gruba katılması gerektiğini söyleyecek testin sonucunda ‘uyumsuz’ olduğunu, yani bütün grupların özelliklerine ait olduğunu öğrenir. Eğer içinde yaşadığı, bireysellikten korkan toplum Tris’in kimliğini öğrenirse hayatı tehlikeye girecektir. Özellikle Kate Winslet’in canlandırdığı iki boyutlu otoriter kötü kadın tiplemesi uyumsuzları avlamaya ant içmiştir.

Bu noktada Tris, senaryonun bu konuda hiç bir sebep vermemesine rağmen asker grubuna katılmaya karar verir. Bu noktadan sonra böyle bir hikaye için iyice uzun olan neredeyse iki buçuk saatlik sürenin çoğunluğu bir nevi "Gençler Asker Akademisinde" tarzı bir aksiyon-komedi filmiymiş gibi geçiyor.

Tris, zorlu eğitimi boyunca dolu dolu stereotipik karakter ile karşılaşır: Her daim destek olacak siyahi en iyi arkadaş (Zoe Kravitz), Draco Malfoy’un "Derinlikten Yoksun Kötü Çocuk Akademisi"nden mezun olmuş bir kabadayı (Miles Teller) ve tabii ki Tris’in ilk başta sevmeyeceği, fakat sonradan aşık olacağı otoriter olduğu kadar yakışıklı lider (Theo James).

Filmin ikinci perdesi beş değişik grubu yaratmış fantastik hikayesine rağmen sadece asker grubuna odaklanarak ritmi iyice yavaşlatıyor. Film, hikayeyi ilerleten önemli konu elementlerini yalapşap bir biçimde iki saniyede seyirciye aktarıyor. Üçüncü perdede asıl hikayenin Tris’in uyumsuz güçleri yüzünden totaliter toplumdan saklanması olduğunu hatırlayan film, karakteri türe göre fazla şiddetli olan bir silahlı devrimin ortasına atıyor. Senaryo bu noktada duygusal bir tepki yakalayabilmek için bazı duygu sömürüsü numaralarına başvuruyor fakat ilk bir buçuk saat boyunca karakterler fazla yüzeyde kaldığı için onların kaderleri hakkında belli hisler edinmek zorlaşıyor.

Uyumsuz, türe gayet uyumlu, hatta fazla uyumlu bir film. Daha önce bir tane Young Adult fantezi uyarlaması izlediyseniz, hikayeyi adım adım tahmin etmeniz çok kolay olacaktır. Film kesinlikle Açlık Oyunları (Özellikle Ateşi Yakalamak) gibi başarılı değil ama Alacakaranlık Efsanesi’nden çok daha iyi olduğu kesin. Uyarladığı kitap serisinin büyük hayranıysanız veya en çabuk ve eforsuz yollarla bir Young Adult fantezi hikayesi nasıl yazılır öğrenmek istiyorsanız bir şans verin derim...