Orhan Kemal'in basyapitlarindan biri olan 72. Kogus, insan haysiyetinin düsebilecegi en dipsiz kuyunun hikâyesidir. 1940'lar, 2. Dünya Savasi'nin etkisinde kalan Türkiye'nin kitlik yillari. Cezaevinin 72 nolu kogusunda çesitli suçlardan yatan Adembabalar.
Onlarin sefaleti, acilari, insanliga özlemi, hayata dair düsleri, çeliskileri, asklari ve kavgalari ile bu derin çukura yuvarlanmis, en yakinini üç kurusa vurabilecek kadar alçalmis insanlarin dünyasi. Bir kogusun karanligindaki direnis ve yasam mücadelesidir. 72. Kogus, kalin duvarlar arasina kapatilmis insanlarin duvarlarin disindaki akip giden hayatla çeliskileri ve çatismalarini yansitir.
72. Kogus bir insan hikâyesidir ve insanligin kaybettigi degerleri yüzümüze bir tokat gibi hatirlatmaktadir.