Mütevazi bir sürpriz...
Yazar: Fırat AtaçYaklaşık üç sene önce sinemalarımıza uğrayan filmi La Posesion de Emma Evans/İblis ile geleceğe dair hiç bir umut vermemeyi başaran İspanyol yönetmen Manuel Carballo şeytan çıkarma mefhumuna eğilmekten kendisi de pişman olmuş olacak ki, bu sefer kapağı yaşayan ölülere atıyor. İlginç olan, İspanya / Kanada ortak yapımı Virüs/The Returned'in her sene seyirciye onlarca niteliksiz korku filmi iteleyen -ve bunu sadece maliyetleri az olduğu için yapan- dağıtımcı firmaların alışkanlıklarından sıyrılabilmesi. Her özelliğiyle tipik bir video filmi kisvesinde olan ancak bu kisvenin ölüm öpücüğü anlamında gelmediğini bağıran bir iş The Returned.
Yaşayan ölüleri bir amaç değil de araç olarak kullanan film, salgının atlatıldığı ama daha büyük dertlerin insanoğlunu esir aldığı hikayesiyle, korku filmi olmaktan çok komplo/paranoya gerilimi sularında yüzüyor. Virüs kapıldıktan sonraki 36 saat içerisinde ilk müdahaleyi başarıyla atlatabilen insanlar 'geri gelen' olarak adlandırılmış durumda. Her şey güllük gülüstanlık değil tabii. Bu şanssız kişiler her gün bir serum almak zorundalar, yoksa virüs tekrar bedenlerini ele geçirecek. Geri gelenlerin toplum içerisinde ikinci sınıf vatandaş olarak görüldüğü, devletin iki yüzlü politikalarıyla korunuyor gibi algılandırılmalarına rağmen hastalıklarını gizleyen dışlanmışlara dönüştüğü, daha ileriye giden marjinal grupların öldürmeye varan eylemlerinin kurbanları haline geldiği bir dönemden bahsediyoruz. Teorik olarak Danny Boyle ve Juan Carlos Fresnadillo'nun 28 .....Later'larının çok daha sonrası...
Hikaye, tam teşekküllü bir hastanede geri gelenleri tedavi eden, bu tedaviler için fon bulma konusunda çok çalışan Doktor Kate (Emily Hampshire) ve kendisi de bir geri gelen olan kocası Alex (Kris Holden-Ried) özelinde başlayıp çok daha genel noktalara da parmak basıyor. İnsanların yavaş yavaş canavara dönüştüğü, canavar olarak nitelendirilenlerin ise normal olduklarını ispatlamaya çalıştığı bir dünyadan bahsediyoruz.
Büyük usta George Romero'nun zamanında söylediği 'zombi filmleri bir alegori aracıdır' cümlesinden sonra geçen yıllarda gitgide değerini kaybeden, ucuza mal edilebilmesinin de etkisiyle içi boş gore festivallerine dönüşen alt türe nefes aldırmayı başaran Manuel Carballo ve senaristi Hatem Khraiche, kriz anındaki insan tepkilerine sosyolojik bir bakış atıyorlar. Tarihte çokça örneğine rastladığımız, özellikle HIV virüsünün ilk ortaya çıktığı yıllara döndüğümüzde daha açık fikir sahibi olabileceğimiz 'ötekileştirme', The Returned'in merkezinde kendine yer buluyor. Sadece AIDS değil, zamanında 'çok bilinmeyenli' olan diğer salgınlar, ırkçılık, homofobiklik gibi örneklerle alanını genişletebileceğimiz bu durum, takdir edersiniz ki zombilerden daha korkutucu. Hele ki ülkemizin de içinde bulunduğu dönemde iyice ayyuka çıkmış ayrıştırıcı söylemlerle 'daha karanlık günlere' adım adım ilerlerken, umudu ayakta tutmak biraz zor olabiliyor.
Kate'in eşini hayatta tutmak için kendi hastanesinden rüşvetle aldığı serumların 'başkalarının hakkı olup olmadığı', daha iyi tedavi gören birinin hayatınının ilaç bulamayan birinden 'daha değerli kılanın' hangi hayat kanunları olduğu gibi soruları da yüzümüze çarpan filmin, tüm bu dolgunluğuna rağmen başaramadığı iş ise yine, yeni, yeniden sinema estetiği. Yazının başında belirttiğim "video filmi" duruşundan neredeyse hiç bir anında sıyrılamayan, sırf bu yüzden bile 'keşke'leri bol olan The Returned, 'ancak' kendi kulvarında başarılı sayılabilir duruma geliyor böylelikle.
En dramatik anlarda Kate karakterinin geçmişine bağlantı çeken gereksiz geri dönüşler, bunların filmin buz gibi görüntü yönetiminden farklı bir kulvara geçen siyah-beyaz ve fazla hareketli bir kamera kullanımıyla bize sunulması bütünlüğü zedeliyor. Ek olarak; fazla spoiler vermeden 'Stephen King'in hikayelerinden yapılan iyi bir uyarlamanın finalinin çakması' olarak nitelendirebileceğim final bölümünde biraz kolaycılığa kaçılmış gibi.
The Returned, etrafta insanlara saldıran zombiler ve zombilere saldıran insanlar da olmadan türe yetkin bir örnek katılabileceğini ispatlıyor. Amacınız kanın gövdeyi götürdüğü bir B-Film izlemekse burada aradığınızı bulamayacaksınız.
firatatac.com