Memlekette Demokrasi Var - Beyazperde.com eleştirisi : Memlekette Demokrasi Var

Süleyman Nebioğlu'nun yazıp yönettiği Memlekette Demokrasi Var, 27 Mayıs darbesi döneminde geçiyor. Adnan Menders'in idamı beklediği Yassıada'ya bakan bir köyün Baradan isimli delisi, gördüğü bir rüyadan sonra Menderes'i kurtarmaya karar veriyor. Menderes'i destekleyen biri olduğu için değil, onun idamının Türkiye'de demokrasiye geri dönülmez zararlar vereceğine inandığı için. Onu engellemek görevi de geçici olarak köye gelen bir askere düşüyor.

Yönetmen Nebioğlu, naif ve masalsı bir öykü anlatan Memlekette Demokrasi Var'ı Kusturica-vari bir üslupla çekmeye çalışmış. Filmin duygusuna çok uygun bir tecih bu. Tek problem, aslen yapımcı olan Nebioğlu'nun bir Kusturica olmaması. O çizgide bir yaratıcı yönetmenin elinde, daha dinamik ve zengin bir görsellikle, ortaya cidden çok keyifli bir iş çıkabilirmiş. Prodüksiyon olarak aksayan pek bir şey yok. Oyunculuklar genel olarak iyi. Senaryo belki yeterince "komik" değil ama kendi içinde keyifli sayılır. Küçük ama iyi bir film için yeterli potansiyel var. Sadece o potansiyeli gerçeğe dönüştürebilecek bir yönetmen yok maalesef.

Daha iyi bir yönetmen, metindeki vodvil malzemesini de değerlendirip belki filmi daha komik hale bile getirebilirdi. Tek bir diyalogu bile değiştirmeden hem de. Çünkü oyuncuların hemen hepsi kendi tiplerine gayet iyi hayat vermişler. İhtiyaç duyulan, onların çabalarının hakkını verecek bir mizansen anlayışı ve bu dünyaya seyirciyi ikna edecek bir görsel üslup.

Filmin bir başka zaafı, Müjdat Gezen'in kendini fazla ciddiye alan ve samimiyet hissi geçirmeyen performansı. Zaman zaman senaryonun da düştüğü mesaj verme tuzağına, Gezen en baştan düşmüş zaten. Her lafını büyük mesajlar verir gibi okuyor çünkü.

Bir de şuna açıklama alabilseydik: Köyün delisi, rüyasında görüp Menderes'i kurtarmak için çok naif bir plan kuruyor. Peki ordu bundan nasıl haberdar oluyor? İlker Ayrık'ın eline bu planla ilgili her detayı doğru şekilde aktaran askeri dosyalar nasıl geliyor? Filmin seyirciden saklamaya çalıştığı, sorulmamasını umduğu bu detay aslında senaryonun kurduğu fantezinin tek aksayan yanı.

Bu hafta vizyona giren diğer yerli yapım Av Mevsimi, elbette çok daha büyük bir yapım ve sinemasal açıdan bu filmden bir iki gömlek üstün. Ama Yavuz Turgul'un filminin senaryo arızaları, dramaturji problemleriyle bende yarattığı hayalkırıklığı son derece büyük oldu. Buna karşılık, daha iyi bir film olduğunu iddia edemesem bile, Memlekette Demokrasi Var en azından beklentimin üzerindeydi. Körü körüne bir "ulusalcı" damara da oynamıyordu ayrıca.

Söz konusu iki film için de söylenebilecek bir diğer negatif unsur ise, kadın sunumları herhalde. Yavuz Turgul'un kadına bakışında bayağı marazlı bir taraf olduğu bile söylenebilir. Süleyman Nebioğlu'nun kadınları da birer cinsel obje veya komedi unsurunun ötesine geçmiyor. Sahici kadınlar yazamamak konusunda birbirlerinden fazla farkları yok. Bu da Türk sinemasının önemli bir sıkıntısı aslında.

Twitter: aliercivan