Yeni Yıl: Beyazperde.com eleştirisi

‘Noel filmleri' sinema sanatının popüler alt türlerinden biri olarak kabul edilebilir. Belki bugün Hollywood'un klasik çağındaki veya seksenli yıllardaki kadar popüler olmayabilir ama yine Aralık ayında noel ruhuna sahip karlı ders filmleri karşımıza çıkabiliyor. Noel zamanı batıda sadece sinemalarda değil, küçük ekranda da Noel filmlerinin klasikleşmiş örnekleri gösterilebiliyor. Sinema yayınları da bu noel ruhuna çeşitli listelerle katkıda bulunuyor. Şüphesiz bütün türlerde karşımıza çıktığı gibi, noel filmlerinin de bol miktarda olmazsa olmazı, klişeleri bulunuyor. Ters çevrildiğinde kar yağan cam bibloların manzarasını çağrıştıran karlı bir atmosfer; yoldan çıkmış veya kaybolmuş bir grup insan ve onlara ders verecek bir takım öğreten adamlar ve hatta melekler...

Aslında bütün bunlar birer klişeye dönüşmüş olsa da, bu filmlerin her sinema severe dokunmayı başaran bir sıcaklığı olduğu da kesin. Noel filmleri yılın diğer zamanlarında unutulan veya es geçilen bazı duyguları ve değerleri hatırlatma amacı taşır. Belki de dünya soğuk ve karanlık bir yer olduğu sürece batıdaki bu noel teması, işlevini aynı şekilde sürdürecek. Bakınız, Kuzey Avrupa sinemasının altın yumurtlayan yönetmeni Bent Hamer bile noelin "öğreten adamı" olma dürtüsüne karşı koyamamış. Eşinin verdiği bir kitapta yer alan öykülerden ölesiye etkilenmiş ve ortaya bol öykülü ve karakterli Yeni Yıl (Hjem Til Jul) çıkmış. Hamer bize noel arifesinde bir grup yolunu kaybetmiş yetişkinin ve çocuğun kavuşma öykülerini anlatıyor.

Bent Hamer'in karlar altındaki küçük Norveç kasabasında neler oluyor? Bir doktor, mesleğini illegal koşullar altında yapması için kaçırılıyor. Bir evsiz kendisine geçmişiyle ilgili sıcak bir yuva buluyor. Farklı dinden iki çocuk noel arifesinde birbirini anlamaya başlıyor. Bir kadın yasak aşkının evliliğini noelden sonra bitireceğine inanmak istiyor. Bir baba ailesini görmek için alışılmadık bir yol deniyor... Yumurtalar (Eggs), Mutfak Hikayeleri (Salmer fra kjokkenet) ve O'Horten gibi filmleriyle Kuzey Avrupa Sineması'nda çok sevdiğimiz insani duyarlılığın en büyük temsilcilerinden biri olan Hamer, klasik, klişelerle dolu bir Noel filmi ortaya koymuyor. Ama noel ruhuna ihanet etmek gibi bir amacı da yok. Aslında bu filmde bir noel filminde olması gereken her şey var: karlı bir kasaba, yolunu kaybetmiş kasaba sakinleri, umut veren gelişmeler... Öte yandan bu kasabanın sakinleri birer Bent Hamer karakteri. Zaaflarıyla, beklentileriyle, düşkünlükleriyle... Yani Bent Hamer dünyasından çok uzaklaşmıyoruz.

Yeni Yıl için galiba şunu diyebiliriz: Bent Hamer'in başyapıtları arasında yer alması pek mümkün gözükmeyen küçük bir ‘biblo film'. Bütün karakterleri yakından tanısak ve sevsek de, hikayelere aynı şekilde yaklaşamıyoruz. Kitaptan alınan hikayeler insanlık durumuna dair zengin bir manzara sunsa da, bu manzarada içten olmayan, doğal gelişmeyen bir şeyler var. Bunu giriş bölümünü tamamlayan final nedeniyle de hissetmiş olabiliriz, hikaye zenginliğinin tematik matematiği nedeniyle de... Bent Hamer'i yakından takip ediyorsanız zaten izleyeceksiniz; veya festivalde izlediniz ve çoktan hafızanızdan çıktı. Evet aslında işin özü bu; hafızalarda yer etmeyecek bir Bent Hamer filmi. Yine de kendinize yakın hissedeceğiniz kimi karakterler yok değil.