Karmakarışık - Beyazperde.com eleştirisi : Karmakarışık

Fragmanını seyrettiğim gün ilk bakışta vurulduğum "Karmakarışık"ı izledikten sonra beni en mutlu eden şey filmin hiçbir beklentimi boşa çıkarmadan yüzümü gülümsetebilmesiydi. Grimm Kardeşlerin en popüler masallarından biri olan ve defalarca beyazperdeye uyarlanan Rapunzel'i Walt Disney Animasyon Stüdyolarının yeni harikası olarak sinema salonlarına taşıyan "Karmakarışık," izleyenleri bir buçuk saatlik bir eğlence fırtınasına davet edebilecek bir çalışma. Filmin en güzel yanı ise karşımıza çıkardığı masal kahramanlarını hem görsel açıdan göz kamaştırıcı bir biçimde ekrana taşıyor olması hem de alışıldık masal anlatısının klişelerinden uzak durması.

"Karmakarışık"ın odak noktasında sizlerin de tahmin edebileceği üzere Rapunzel'in alâmetifarikası olan saçları bulunuyor. Bugüne kadar hemen hemen tüm beyazperde versiyonlarında ya incecik örülü ya da sicim kalınlığında görmeye alışık olduğumuz bu alâmetifarika "Karmakarışık"da tüm taşkınlığı ve dolgunluğuyla hikayenin merkezine yerleşiyor. Rapunzel'in prensin ya da kötü kalpli cadının kuleye tırmanabilmesi için aşağı sallandırdığı fazla da bir işleve sahip olamayan iktidarsız saçları, yeni Walt Disney filminde sonsuz gençlik vaat eden, sihirli, güçlü ve tamamıyla Rapunzel'in kontrolünde hareket eden güçlü bir varlık olarak resmediliyor. Bu yeni versiyonda Rapunzel, saçlarını yakışıklı Flynn'in ya da annesinin kuleye tırmanması için değil, onları saçlarından aldığı güçle yukarı yani kendi yanına çekebilmek için sallandırıyor.

Böylelikle, "Karmakarışık," Rapunzel'i belki de ilk defa aseksüel ve yardıma muhtaç bir kurban olarak değil, kadınlığı ve cinselliğiyle barışmış, güçlü ve cesaret ederse kendi ayakları üzerinde durabilecek bir masal kahramanı olarak görmemizi sağlıyor.

Rapunzel'i masal anlatısının soğuk ve hüzünlü atmosferinden dışarı çıkarıp, canlı ve atak bir karakter olarak görselleştiren filmin, diğer karakterler üzerinden de bu anlatıyı kıracak girişimlerde bulunduğunu ve başarıya ulaştığını söyleyebiliriz. Her şeyden önce klasik Rapunzel anlatılarında öne çıkan bebek yüzlü kahraman prensin yerini "Karmakarışık"ta yakışıklı ve kadınlardan yana şanslı kanun kaçağı Flynn alıyor. Bir soygun sonrasında kraliyet süvarileri tarafından kovalanırken Rapunzel'in kulesine düşen Flynn ile Rapunzel arasındaki ilişki de bir kurban-kahraman ilişkisinden öte heyecan verici bir ilk buluşmayı andırıyor.

"Karmakarışık"ın bir diğer karakteri olan Gothel ise alışıldık Rapunzel uyarlamalarında kötü kalpli büyücü bir kadın olarak yansıtılmasına rağmen filmde fazla korumacı, gençlik sevdalısı bir üvey anne olarak karşımıza çıkıyor. Filmde, Gothel'in Rapunzel'i bebek yatağından kaçırdığı ve kuleye kapattığı gerçeğinin fazla üzerinde durulmazken, hikayenin son aşamasına dek Gothel'in 'kötü' yüzü 'korumacı' tavrının gölgesinde kalarak fazla da ön plana çıkmıyor. Kısacası, tıpkı Flynn karakterinin Rapunzel ile olan ilişkisinde olduğu gibi Gothel de filmde daha toleranslı ve çoğulcu bir söylemin içine dahil ediliyor.

"Karmakarışık"ın öyküsünü güncel ve eğlenceli yapan en önemli unsurlardan biri de filmin batılı masal klasiklerinin karakterleri ve ahlaki değerleri keskin çizgilerle zıt kutuplara ayıran alışıldık yapısını yerle bir etmesi. Film, Grimm Kardeşler imzasını taşıyan tekinsiz, kötülerin katıksız derecede kötü, iyilerinse aciz bir biçimde korunmaya muhtaç olduğu masal alemlerini aklımızdan siliyor.

Böylelikle "Karmakarışık" bizlere, nedensizce suç işleyen bir kanun kaçağının bir prensesle aşk yaşayabildiği, en korkutucu karakterlerin yeri geldiğinde fedakarlık yapabildiği, kaba kuvvete başvurmaya alışmış olanların bile barışçıl hayallerinin peşinden gidebildiği bir dünya sunuyor.

Sürükleyiciliğinden bir an olsun ödün vermeyen hikayesi, ana karakterlerine gösterdiği özeni yan karakterlerinden de esirgemeyen tutumu ve resmettiği rengarenk, hacimli, capcanlı dünya ile görsel olarak da gücünü kanıtlayan "Karmakarışık," bu yılın en başarılı animasyonlarından biri. Filmin, 8 Oscar Ödüllü Alan Menken imzalı müzikleri, şarkı sözleri ve çoğunluğu Mandy Moore tarafından seslendirilen şarkıları da hem hikaye ile uyum içinde hem de öykünün duygusal ve dinamik yönünü daha da güçlendirecek nitelikte. Daha şimdiden En İyi Animasyon Film ve En İyi Orijinal Şarkı dalında Altın Küre'ye aday gösterilen "Karmakarışık," karşısına son dakikada çok kuvvetli bir rakip çıkmadığı sürece 2011'in en prestijli ödüllerini kucaklayacak gibi görünüyor. Kaçırmamakta fayda var.