Despero - Beyazperde.com eleştirisi : Despero

Şövalye ruhlu centilmen bir farenin kişisel yolculuğunu konu edinen "Despero"nun ilk bakışta DreamWorks'ün unutulmaz animasyonu "Shrek"i anımsattığını söyleyebiliriz. Ancak "Shrek"in altüst etmeye uğraştığı alışıldık masal kurulumunu yeniden canlandırmak için elinden geleni ardına koymayan "Despero," aslında Kelt Mitolojisinin ayak izlerini takip eden son derece 'geleneksel' bir film.

Universal Pictures'ın prodüktörlüğünü üstlendiği "Despero"yu böylesine geleneksel yapan en önemli unsur el değmemiş saflığı ve pervasızlığa varan cesareti ile ön plana çıkan minik başkarakterimizin eski tip masal kahramanlarına olan benzerliği. Prenses Pea'yı kurtarmak için varını yoğunu ortaya koyan Despero'nun karakter özellikleri filmin ikonografik yapısıyla birleştiğinde, ortaya bütünüyle nostaljik ve bir o kadar da duygusal bir masal alemi çıkıyor. Dahası, insanların, farelerin ve sıçanların birbirlerinden keskin sınırlarla ayrıldığı bu alemin, yer yer Grimm Kardeşler'in masallarını hatırlatan tekinsiz bir atmosfere sahip olması da "Despero"nun eskiye bağlılığını kuvvetlendiriyor. Ancak Universal Pictures'ın Grimm Kardeşler'e göz kırpmaya çalışırken yarattığı bu tekinsiz atmosfer, bir yandan "Despero"nun küçük izleyicilere göre bir animasyon olup, olmadığını sorgulamamıza da neden oluyor.

Aslına bakarsanız "Despero," sadece ürkütücü atmosferiyle değil, hikayesine ve görsel karakterine hakim olan melankoli haliyle de çocuklardan çok yetişkin izleyicileri memnun edebilecek bir çalışma. Prenses Pea'nın saray ortamındaki yalnızlığı ve tüm krallığın içinde bulunduğu yas süreci, ister istemez filmin son derece melankolik bir ortamda geçmesine neden oluyor. Bununla birlikte, bizlere krallıktaki bu ortamın sorumlusu olarak sunulan sıçan Roscuro'nun hem cinsleri içindeki yalnızlığı, tecrit edilmişliği ve günışığından uzak yaşamı da filmin melankolik gidişatını besliyor. Önüne çıkan her tehlikeye can güvenliğini düşünmeden 'evet' diyen Despero'nun kendini imha etmeye programlanmış yapısı ise sevimli faremizin bahsettiğimiz melankoli halinin önde gelen temsilcilerinden birine dönüşmesine sebep oluyor.

Prenses Pea, Roscuro ve Despero dışında başta hizmetçi kız Miggery olmak üzere daha birçok melankolik karakterin varlığıyla karamsarlaşan filmin, esasında her katmanında ayrı bir melankoli unsuru barındırdığını da iddia edebiliriz. Öncelikle, filmin genellikle daha sakin ve heyecansız bir ortam yaratan pastel renkleri kullanmasının ve günışından uzak, bol gölgeli kapalı mekanları mesken edinmesinin animasyona durağan ve karamsar bir hava kattığını söyleyebiliriz.

Diğer yandan, filmin bir edebiyat uyarlaması olmasının ister istemez gidişatı şiirsel ve ağır bir dilin etkisi altına soktuğu da bir gerçek. Bu dil, "Despero"nun melankolik hikayesi ve orijinal dilinde Sigourney Weaver tarafından seslendirilen anlatıcının buğulu ses tonu ile birleştiğinde filmin kuruntulu karakterini daha da belirginleştirmekte. Anlatıcının bu melankolik altyapıyı arkasında alarak seyredenlerin aklında etik problemlerin çözümüne dair soru işaretleri oluşturması ise "Despero"nun küçük izleyiciler için giderek anlaşılması zor ve karmaşık bir filme dönüştüğünü işaret etmekte.

Bütün bunlar bir yana, filmde ağırlığı hissedilen bu melankoli hissi, aslında her şeyden önce gidişatın küçük izleyicilerin dikkatini ayakta tutacak derecede aktif ve seri bir tempoya sahip olmasını engellemekte. Dolayısıyla, "Despero," çoğunlukla yetişkinlerin konsantrasyon yetenekleri göz önünde bulundurularak oluşturulmuş bir çalışma belki de. Bu nedenle film, özenli çizimleri, yer yer doğu motifleriyle bezeli kendine has mekan tasvirleri ve felsefi alt metinleriyle yetişkinler için uykudan önce dinlenen melankolik bir masal işlevi görebilir. Ancak seri görüntülere, cafcaflı renklere ve daha basit hikayelere alışık olan zamane küçüklerinin yarı yolda uyuyakalmalarına neden olabilecek bir çalışma olduğu için "Despero"nun esas hedef kitlesini memnun etmesi pek olası gözükmüyor.