Son Kahraman - Beyazperde.com eleştirisi : Son Kahraman

Nazileri nasıl bilirdiniz? O kadar da peşin hükümlü olmayalım lütfen. İyi Naziler de vardı. Sağolsunlar, Son Kahraman (John Rabe) gibi filmler bize bunu hatırlatmak için canlarını dişlerine takıyorlar. Muhakkak Nazi politikalarını onaylamayan çok Alman yaşadı o dönemde de. Bütün aymazlıklarıyla John Rabe de onlardan biriymiş herhalde.

2001 yılında kısa filmiyle Oscar kazanmış olan Alman yönetmen Florian Gallenberger, Çin'in yakın tarihinde önemli yeri olan Nanjing katliamından, yeni bir Oskar Schindler efsanesi çıkarmaya uğraşıyor. Seyirciyi gaza getirmek için akla gelebilecek her türlü klişeyi kullanarak tabii. 1937 yılının son iki ayında, Japon ordusunun Çin'e saldırdığı ve Nanjing'i işgal ettiği dönemde geçiyor film. Siemens'in temsilcisi olarak 27 yıl boyunca ülkede yaşayan Rabe, sayıları iki yüz binin üstünde Çinlinin hayatını kurtaran güvenli bölgenin oluşturulmasını sağlayan kişilerden biriymiş o zaman.

John Rabe, teknik olarak bir Nazi. Nasyonel Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin bir üyesi çünkü. Film, onu ilk dakikadan bir ırkçı olarak çiziyor. Sadece partisi kadar radikal değil, ne de olsa dünyanın öbür ucunda ideolojiden biraz uzak kalmış. Ve sanki biraz da saf. Hitler'den yardım isteyecek kadar saf.

Dediğim gibi, John Rabe'nin Çinlileri nasıl hor gördüğünü ve her fırsatta aşağıladığını, film bize ilk dakikadan gösteriyor. Adamın derdi, kendi elleriyle kurduğu düzeni, fabrikası. Japonlar kapıya dayandığında da ilk niyeti, karısıyla beraber ülkeyi terk etmek zaten. Ama sonra, bir Fransız misyoner tarafından ikna ediliyor diyelim. Pek de yufka yürekli bir zat-ı muhterem olduğu için, gariban Çinlilerin göz göre göre katledilmesine gönlü razı gelmiyor. Japonlarla Nazilerin müttefik olması, ona iyi kötü bir koz da sağlıyor. Rabe de geçici bir süreliğine elinden geleni yapıyor.

Klasik sinemanın kahraman yaratma derdinden başka bir şey değil, onu bu filmin merkezine oturtan. Yanında en az onun kadar çaba gösteren insanlar var. Ama John Rabe, Oskar Schindler'i daha çok hatırlatıyor işte. Belli ki Oscar alma umuduyla yapılan bir film için daha uygun bir kahraman olabilir mi? Gariban Çin halkını kahramanca savunan asil batılı! Yalnız bu kadar bayat ve demode filmleri artık bırakın Akademi'nin aday göstermesini, ülkeler bile kendilerini Oscar ödüllerinde temsil etmesi için seçmiyorlar. John Rabe de o fırsatı geçtiğimiz sene kaçırdı neticede. Almanya başka bir filmi tercih etti.

Kabul etmek lazım ki dekorları, kostümleri ve tüm teknik özellikleriyle son derece başarılı bir büyük yapım Son Kahraman (dağıtımcılar da ana karakterin "kahramanlık"ını olabildiğince vurgulamaya çalışmışlar bu yersiz Türkçe isimle). Ama film Rabe'ye kahraman muamelesi yaparken, bizi bu adamın gerçekten hikayesi anlatılmaya değecek biri olduğuna ikna edemiyor.

Bu filme eşlik etmesi için uygun bir tercih, Çinli yönetmen Chuan Lu'nun 2009 yılında Cannes'da yarışan ve malesef Er Ryan'ı Kurtarmak'a da biraz fazlaca öykünen filmi "Nanjing! Nanjing! (City of Life and Death)" olabilir. Rabe'yi bu filmde de bir yan karakter olarak izliyoruz. Aynı öyküyü, Çin ve Japon tarafların gözünden anlatan bu film de ajitasyona çok fazla meyletmesine rağmen, en azından Nanjing katliamını daha gerçekçi bir şekilde temsil ediyor. Son Kahraman ise, temelde batılılara yönelik, gösterişli ama sinemasal anlatım açısından zayıf bir film.

Twitter: aliercivan