Spiderwick Günceleri - Beyazperde.com eleştirisi : Günceler Günlük Güneşlik!

"Spiderwick Günceleri" için çarpıcı bir slogan yaratmak istesem, aklıma ilk olarak "Mutfak Malzemelerinizi Hazırlayın ve Goblinlerle Savaşa Hazırlanın" cümlesi gelirdi. Tony DiTerlizzi ve Holly Black'in fantastik kitap serisinden beyazperdeye uyarlanan "Spiderwick Günceleri" ebeveynlerinin boşanmasının ardından anneleriyle beraber terk edilmiş bir köşke taşınan üç kardeşin fantastik macerasını konu ediniyor. Anne, baba ve çocuklardan oluşan çekirdek aile yapısının bozulup, her türlü saldırıyla açık hale gelmesini soyut bir dille anlatan filmde, aile yaşantısıyla bağdaşan ev araçları birer savaş malzemesine dönüştürülüyor.

"Spiderwick Günceleri"nin süresi boyunca belli başlı zıtlıklar yaratarak izleyicilerini gündelik gerçeklik ve fantezi dünyası arasındaki sınırda dolaştırdığını söyleyebiliriz. Film, bu yönüyle karakterlerini bir yandan doğaüstü olaylara maruz bırakırken bir yandan da bu olaylara gerçekçi bir açıklama getirmeye çalışan gotik türünün sadık bir takipçisi haline gelmekte.

Öykünün başkarakteri Jared ve ailesinin gece vakti etrafı sis bulutlarıyla çevrilmiş, ıssız ve köhne bir köşkün sınırlarına girişiyle açılan film, gotik türünün birçok karakteristik özelliğini hikayesini daha da anlamlı kılmak ve çeşitli alt metinlerle süslemek için kullanmakta. Yönetmen Mark Waters, bu yolla öykünün fantastik karakterinden ödün vermeden, son derece gerçekçi mesajlar verebilen dopdolu, dinamik bir hikaye anlatmakta.

Diğer yandan filmin ilk dakikalarında hayalperest Jared ve mantık timsali ikiz kardeşi Simon'ın sözel çatışmaları üzerinden kurulan gerçek/fantastik ikiliğinin belirli bir noktadan sonra tamamen ortadan kalktığına dikkat çekmek gerek. Öykünün fantastik öğeler tarafından bütünüyle işgal edilmesine olanak tanıyan bu durum, filmin genel yapısını olduğu gibi değiştirmekle beraber çocuklara yönelik fantezi filmlerinin çok önemli bir karakteristiğini de tersyüz etmekte.

Bilirsiniz ki bu tür filmlerde çocukları rahatlıkla etkisi altına alan doğaüstü olaylar yetişkinlere dokunmaz; yetişkinlerin nihai görevi çocukları hayalperestlikle suçlamak ve fantastik maceralarında onları yalnız bırakmaktır. "Spiderwick Günceleri"nin belki de en can alıcı kısmı öykü gerçeklik duygusunu tamamen kaybettiğinde dahi yetişkinleri filmden soyutlamaması. Yetişkinlerle çocukların goblinlere ve diğer korkutucu yaratıklara karşı omuz omuza savaşmalarına olanak tanıyan bu durum, aynı zamanda büyük izleyicilerin fanteziye olan inançlarını tazelemeyi amaçlıyor. Bununla beraber filmde fantastik öğeler yüzeye çıktıkça hikayenin içine gizlenen alt metinler daha da yoğunlaşıyor. Geleneksel aile yapısının sarsılması ve aile içi iktidar ilişkilerinin şekillenişi hakkında yerinde saptamalarda bulmaya başlayan film, neredeyse alegorik bir anlatıma kavuşuyor.

Üstü kapalı anlatım şekli ve zekice referanslarıyla içerisinde yetişkinleri meşgul edecek sayısız malzeme barındırdığını kanıtlayan "Spiderwick Günceleri"nin esasında yetişkinlerin ilgisini çekmek için dolambaçlı yollara başvurmasına da gerek yok. Zira film daha ilk bakışta, Oscar Ödüllü Tippett Studio'nun elinden çıkan çarpıcı görsel efektleri ve deneyimli sinemacıların imzasını taşıyan etkileyici özel efektleri sayesinde küçük izleyicileri olduğu kadar yetişkinleri de büyülüyor. Çiçeklerin içinden fırlayan rengarenk perilerin görüntüsü insanda "Spiderwick Günceleri"nin fantastik dünyasında yaşama isteği uyandırıyor.

Filmin görüntü yönetmeninin ve sanat yönetmeninin özenli çalışması sayesinde hikayenin fantastik havası ve yoğun alt metinleri izleyenlerin tam anlamıyla içine işliyor. Öte yandan Goblinlerin ve filmin kötü karakteri Mulgarath'ın ürkütücü görüntüsünün gerçeğe yakınlığı küçük izleyiciler için bir dezavantaj oluşturmakta. Nitekim bazı sahnelerde yetişkinleri dahi yerlerinden zıplatma kapasitesine sahip olan Mulgarath'ın korkutucu görüntüsü filmi küçük izleyiciler için gereğinden fazla ürkütücü kılabilir. Anne babaların bu konuda dikkatli olmalarında fayda var.

Freddie Highmore'un etkili performansıyla renklenen "Spiderwick Günceleri," sinema salonlarında pek sık karşılaşmadığımız Mary-Louise Parker'la buluşmak için de enfes bir bahane niteliğinde. Sıradan bir çocuk filmi deyip, geçmeyin. Mutfak malzemelerinizi hazırlayın ve goblinlerle savaşa hazırlanın! Eğer fantezi türünün meraklılarındansanız "Spiderwick Günceleri," görsel yetkinliği, derli toplu anlatımı ve anlam zenginliği ile içerisinde beklediğinizden fazlasını bulabileceğiniz başarılı bir film.